Àwọn kan tún gbìyànjú láti gbẹ̀mí ọbalayé kan l’Ondo

Fẹ́mi Akínṣọlá

Orí kó ọba ilú Igoba ní ìpínlẹ̀ Ondo, Kábíyèsí John Adinlewa, yọ lọ́wọ́ ikú òjijì lẹ́yìn táwọn jàndàkú agbébọn kan ṣe ìkọlù sí i láti gbẹ̀mí rẹ̀.

Ileeṣẹ ọlọpaa ni ko din ni afurasi mẹwaa ti awọn ti mu lori ikọlu naa bayii.

Agbẹnusọ ileeṣẹ ọlọpaa ipinlẹ Ondo, DSP Ayanlade Olusola, ṣalaye pe awọn janduku agbebọn naa ṣadeede ya bo awujọ Igoba ni ijọba ibilẹ ariwa Akure ni bii ọjọ meloo kan sẹyin lati ṣe awọn eeyan ilu naa nibi.

DSP Olusola ṣalaye ninu atẹjade ti o fi sita pe oniruuru nnkan ija oloro bii ibọn, ọbẹ, ogun atawọn nnkan mi to lewu ni wọn ko dani lasiko ti wọn ya bo ilu naa.
Agbẹnusọ ọlọpaa ni awọn janduku ọhun kọlu obinrin kan torukọ rẹ n jẹ Ogunoye Oluomo, o si farapa, ti wọn si to ji nnkan rẹ ko lọ.

Alukoro ileeṣẹ ọlọpaa ni lẹyin naa ni wọn morile aafin Kabiyesi Adinlewa ti ilu Igoba ti wọn si gbiyanju lati ṣeku pa a.

Ọgbẹni Olusola ni Eledua lo ba ori ade naa ṣe e ti o fi moribọ lọwọ awọn kọlọnbiti ẹda naa to fẹ pa a.

Kete ti ẹnikan pe Kọmiṣọna ọlọpaa Ondo, CP Adebowale Lawal, lori foonu wi pe awọn janduku agbebọn kan ti ya bo Igoba ni ọga ọlọpaa naa paṣẹ pe kawọn ọlọpaa lọ si ilu naa ni kiakia nibi ti wọn ti mu afurasi janduku agbebọn mẹwaa.
DSP Olusola ni awọn afurasi ọhun ti n jẹwọ ipa ti wọn ko ninu ikọlu ilu Igoba.

O ni gbogbo wọn ni yoo foju bale ẹjọ ti ileeṣẹ ọlọpaa ba ti pari iṣẹ iwadii wọn.

Lara awọn nnkan ti ọlọpaa gba lọwọ awọn janduku ọhun lasiko ti wọn ṣọṣẹ ni ilu Igoba ni:

Ibọn agbelẹrọ meji

Ibọn nla oloju meji kan

Oriṣiiriṣii ọta ibọn

Oniruuru ogun

Ọbẹ ati ada ati oniruuru nnkan ija oloro mii.

DSP Olusola ni obinrin to ṣeṣe nibi ikọlu naa ti n gba itọju lọwọ nile iwosan.

O ni ileeṣẹ ọlọpaa si n wa awọn iyoku awọn janduku naa ti wọn salọ.

Agbẹnusọ ọlọpaa ni wamu wamu lawọn ọlọpaa duro si ilu Igoba bayii, ati pe ko si iyọnu kankan mọ niluu naa.

Ẹwẹ, kọmisọna ọlọpaa ipinlẹ Ondo ti tun fi da awọn araalu nipinlẹ naa loju wi pe ileeṣẹ ọlọpaa ko ni kaarẹ nipa pipese abo to peye fun wọn ati nnkan ini wọn.

Ọga ọlọpaa wa kilọ fun gbogbo awọn janduku ni ipinlẹ Ondo wi pe ileeṣẹ ọlọpaa ko ni gba fun wọn lati ṣiṣẹ laabi wọn nipinlẹ naa.

Kọmiṣọna ọlọpaa ni ọdaran to ba fẹ dan ọlọpaa wo yoo jẹ iyan rẹ ni iṣu, yoo si foju wina ofin.

Ileeṣẹ ọlọpaa Ondo ti wa rọ awọn araalu lati maa ba iṣẹ wọn lọ lai foya, ki wọn si maa fi to ọlọpaa leti ti wọn ba ti kẹẹfin ẹnikẹni o fẹ ṣiṣẹ laabi.

Ilé ẹjọ́ kòtẹ́milọ́rùn wọ́gilé òfin tí Makinde fi de ẹgbẹ́ NURTW l’Oyo

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ilé ẹjọ́ kòtẹ́milọ́rùn tó n jókòó nílùú Ìbàdàn ti wọ́gilé òfin tí Gómìnà Seyi Makinde fi de ẹgbẹ́ àwọn ọlọ́kọ̀ èrò níìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́, NURTW.

Ile ẹjọ ni igbesẹ naa tabuku si ofin orilẹede Naijiria.

Gomina Makinde gbe igbesẹ yii lọjọ Kọkanlelọgbọn ọdun 2019, lẹyin to fẹsun kan NURTW pe wọn n da omi alaafia ru nilu,, ti ijọba si gba akoso gbogbo ibudokọ kaakiri ipinlẹ Oyo
Igbesẹ yii ni ko dun mọ ajọ naa ninu, ti wọn si morile ilẹ ẹjọ ni ọjọ kọkandinlogun oṣu keje, ti wọn si n pe fun pe ki ile ẹjọ wọgile igbesẹ ijọba ipinlẹ.

Ẹwẹ, ile ẹjo giga ti kọkọ yi ẹjọ naa danu lọjọ kẹtalelogun ọdun 2022, to si ni ko fẹsẹ mulẹ.
Ajọ NURTW pẹlu agbẹjọro rẹ, Femi Falana (SAN) kọri si ile ẹjọ kotẹmilọrun lọjọ kejilelogun oṣu kẹrin, ti wọn si jiyan pe ijọba ipinlẹ Oyo ko ni aṣẹ labẹ ofin lati fofin de ajọ labẹ iwe ofin Trade Union Act, CAP T14, ofin orilẹede Niajiria.

Ẹwẹ, agbẹjọro agba fun ipinlẹ Oyo, Abiodun Aikomo, jiyan pe ijọba ipinlẹ Oyo gbe igbesẹ yii nitori pe ajọ NURTW wa lara iṣoro alaafia nipinlẹ Oyo.

Ninu idajọ ẹlẹni mẹta ti adajọ Kenneth Amadi lewaju fun dajọ pe ijọba ipinlẹ Oyo kọ lati fi ẹri silẹ lati gbe lẹyin idi ti wọn fi fofin de ajọ NURTW.

“Mo wọgile fifi ofin de iṣẹ NURTW nipinlẹ Oyo. Bakan naa ni mo tun wọgile idajọ ile ẹjọ kekere ,” Adajọ Amadi ṣalaye.

Adajọ Biobele Georgewill, ti idajọ naa lẹyin, to si bu ẹnu atẹlu ọna ti ijọba ipinlẹ Oyo gba lori ọrọ naa.

O fikun pe bo ti lẹ jẹ pe ijọba ipinlẹ Oyo ni aṣẹ lati ri pe ofin fẹsẹ mulẹ, wọn gbọdọ ṣe ni ilana pẹlu ohun ti ofin gbe kalẹ.

Nigba ti a kan si ijọba ipinlẹ Oyo lori idajọ ile ẹjọ ati igbesẹ to kan lati ọdọ wọn, agbẹnusọ fun Gomina ipinlẹ Oyo, Sulaimon Olanrewaju ni ijọba ko ti ṣetan lati ṣo ohun kohun bayii lori idajọ ile ẹjọ.
Lọdun 2019 ni ijọba ipinlẹ Ọyọ kede pe oun ti fofin de ẹgbẹ awakọ ero nipinlẹ Ọyọ, NURTW, to si pasẹ pe eegun wọn ko tun gbọdọ sẹ mọ.

Lasiko to n bawọn akọroyin sọrọ, olori osisẹ lọọfisi gomina lasiko naa, Oloye Bisi Ilaka salaye pe iwa idaluru ti awọn ẹgbẹ ọlọkọ ero yii n hu lawọn agbegbe kan nilu Ibadan lo fa sababi igbesẹ ijọba naa.

Ẹgbẹ awakọ ero NURTW nipinlẹ Ọyọ, ti figbe bọnu pe ki Gomina Seyi Makinde tu okun ofin to fi de awọn nitori aifararọ eto abo to n ba ipinlẹ Ọyọ finra losu karun ọdun 2019.

Alaga ẹgbẹ NURTW nipinlẹ Ọyọ lọdun 2019, Alhaji Abideen Olajide, ti gbogbo eeyan mọ si Ejiogbe lo parọwa bẹẹ ninu atẹjade kan to fisita, pẹlu afikun pe bi gomina Makinde se fofin de isọwọ sisẹ awọn asaaju ẹgbẹ ọlọkọ ero, ti di ọna ijẹ wọn lojumọ.

Nigba to n ba akọroyin sọrọ lọdun naa, alaga ẹgbẹ ọlọkọ ero nipinlẹ Ọyọ, Waheed Adeọyọ, ti gbogbo eeyan mọ si Ejiogbe, ẹni ti akọwe ẹgbẹ, Sunday Yeye gbẹnu rẹ sọrọ, salaye pe laipẹ ni awọn yoo pe ipade gbogbo ọmọ ẹgbẹ awakọ ero nipinlẹ Ọyọ, lati fi asẹ ijọba naa to wọn leti

Bakan naa ni Ejigbe tun nahun kesi Olubadan ilẹ Ibadan lasiko naa, Ọba Saliu Adetunji Aje Ogungunnisọ Kinni, lati bawọn rawọ ẹbẹ si Makinde pe ko tu okun ofin naa lọrun awọn nitori agba ti ko binu ni ọmọ rẹ n pọ.

Mo fẹ́ dupò Gómìnà ìpínlẹ̀ Osun lọ́dún 2026- Omisore

Fẹ́mi Akínṣọlá

Àgbà nínú ẹgbẹ́ òṣèlú All Progressives Congress, Sénétọ̀ Iyiola Omisore, ti kéde èròngbà rẹ̀ láti dupò gómiìnà ìpínlẹ̀ Osun ní odún 2026 lábẹ́ àsìá ẹgbẹ́ òṣèlú ọ̀hún.

Omisore, ẹni to fi gba kan jẹ igbakeji gomina, kede eyi loju opo X rẹ lọjọ Ṣatide, to si ni oun yoo jẹ ki ikede oun di mimọ ni ọfiisi ẹgbẹ oṣelu APC lọjọ Isẹgun, ọjọ Keje, oṣu kẹwaa ọdun 2025.

Omisore sọ loju opo X rẹ pe “ẹyin eeyan mi nipinlẹ Osun, lẹyin ọpọ ijiroro ati ifọrọwanilẹnu wo, mo ti pinnu lati kede erongba mi lati jade dupo Gomina ipinlẹ Osun ni ọdun 2025 labẹ asia ẹgbẹ oṣelu wa, APC.”
O fikun ọrọ rẹ pe ipolongo ibo oun yoo da lori dida ireti awọn eeyan pada, mimu atunṣe ba iṣejọba ati pipese ọjọ ọla rere fun awọn eeyan nipinlẹ naa.

Omisore ni ”ẹyi ki n ṣe iṣẹ mi nikan, ajọsepọ wa ni, mo n pe iyin pe ki ẹ wa fọwo sowọ pọ pẹlu mi lati gbe ipinlẹ Osun siwaju.”
Omisore dupo gomina ni ọdun 2014 labẹ asia ẹgbẹ oṣelu PDP ko to di pe o darapọ mọ ẹgbẹ oṣelu APC.

Igbagbọ wa pe o wa lara awọn oludije to ṣee ṣe ki wọn gba tikẹẹti lati soju ẹgbẹ APC ninu eto idibo to n bọ.

Omisore, jẹ igbakeji gomina laaarin ọdun 1999 si 2003 labẹ ẹgbẹ oṣelu Alliance for Democracy (AD), to si tun di sẹnetọ to soju ipinlẹ Osun laaarin 2003 si 2011.

Sẹnẹtọ Omisore fidirẹmi ninu ibo gomina lọdun 2014, nigba ti Rauf Aregbesola wọle eto idibo naa.

Bakan naa lo tun ti wa ninu ẹgbẹ oṣelu Social Democratic Party (SDP) nigba kan ri.

Omisore tun dupo gomina lọdun 2018, ko to di pe o darapọ mọ ẹgbẹ oṣelu APC ni ọdun 2021.

Lara awọn ipo ti Omisore ti dimu ri ipo akọwe agba ẹgbẹ oṣelu APC.

Agbófinró pa ogunlọ́gọ̀ ajínigbé mọ bùba wọn ní Kwara

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ètò ààbò ti ń padà bọ̀ sipò ní ìpínlẹ̀ Kwara báyìí bí àpapọ̀ àwọn ọmọ ogun ilẹ̀ wa se kọlu ọ̀pọ̀ ibùba àwọn agbébọn ní ìpínlẹ̀ náà.

Gẹgẹbi atẹjade ti agbẹnusọ àgbà feto ìròyìn fun gomina Ipinlẹ Kwara, Rafiu Ajakaye fi léde, ọpọ ẹmi awọn ọdaran yii lo lọ lori ikọlu naa.

Ajakaye sọ pe ẹnikẹ́ni ko ti i le sọ boya awọn ikọ ológun ijọba padanu ẹmi wọn nínú ìkọlù náà tàbí bẹẹ kọ.

Tẹ o ba gbagbe, lọjọ Aiku ni awọn afurasi agbebọn ya wọ ilu Oke-Ọdẹ, ni ìjọba ibilẹ Ifelodun, wọn si pa eniyan mẹrinla to fi mọ, baalẹ agbegbe kan.
Atẹjade naa ka bayii:

“Apapọ ikọ ọmọ ogun lo gbena woju awọn agbebọn ni ibuba wọn to wa ni agbegbe Baba Sango ni alẹ ọjọ Aje.

Ni ibi ìkọlù yii ni ọpọ ẹmi awọn ọdaran yii ti sofo”

Ìkọlù awọn ọmọ ogun sáwọn agbébọn yii lo waye ni ọjọ keji ti iṣẹlẹ ipaniyan naa waye ni ilu Oke-Ọdẹ ni ọjọ Aiku.

Iroyin fihan pe, ikọlu si ibuba awọn ajinigbe yii waye ni aala ipinlẹ Kogi si ipinlẹ Kwara.

Atẹjade naa tẹsiwaju pe, “saaju ni ajọ ọmọ ogun ofurufu ti kede ikọlu lati ofurufu sori awọn ọdaran náà.

Eleyi to jẹ ibẹrẹ ọtun lati jẹ ibuba awọn agbebọn run.

“Ko tii si aridaju kankan boya awọn ikọ ijọba padanu ọmọ ogun kankan.”

Bí Goodluck Jonathan ó dupò ààrẹ ní 2027, òfin ni yóó sọ

Fẹ́mi Akínṣọlá

Àwọn àgbà sọ pé ọ̀rọ̀ tí kò rújú, kìí kọṣẹ̀ létè ẹni.
Bí ètò ìdìbò gbogbogbo ọdún 2027 ṣe ń súnmọ́ etílé, onírúurú àwọn èèyàn ni wọ́n ti ń fi èrò wọn hàn lórí ètò ìdìbò náà.

Mínísítà tẹ́lẹ̀ rí fétò ìròyìn àti ìlanilọ́yẹ̀, Ọ̀jọ̀gbọ́n Jerry Gana ti ní ààrẹ tẹ́lẹ̀ rí ní Nàìjíríà, Goodluck Jonathan máa gbégbá ìbò láti dupò ààrẹ lábẹ́ àsíá ẹgbẹ́ òṣèlú Peoples Democratic Party, PDP lọ́dún 2027.

Nígbà tó ń bá àwọn akọ̀ròyìn sọ̀rọ̀ ní ìlú Minna, ìpínlẹ̀ Niger níbi àpérò ẹgbẹ́ òṣèlú PDP, Gana sọ pé ààrẹ méjì ló ti ṣe ìjọba ní Nàìjíríà lẹ́yìn Jonathan tí àwọn èèyàn sì ti ń pòùngbẹ ìpadàbọ̀ Jonathan.

Ó ní Jonathan fi ipò ààrẹ Nàìjíríà sílẹ̀ lọ́dún 2015 nítorí ó ní ìgbàgbọ́ pé ẹ̀jẹ̀ ọmọ Nàìjíríà kankan kò tọ́ láti bá ètò ìdìbò lọ.
“Àwọn ọmọ Nàìjíríà ti rí ìyàtọ̀, ìyàtọ̀ tó fojú hàn láàárín ìṣèjọba Jonathan àti àwọn méjì tó ti ṣe ìjọba lẹ́yìn rẹ̀, tí wọ́n sì ń sọ pé kó padà sórí ipò
“Mo lè fìdí rẹ̀ múlẹ̀ pé Goodluck Ebele Jonathan máa díje dupò ààrẹ lọ́dún 2027 lábẹ́ ẹgbẹ́ òṣèlú PDP, a sì ní láti gbáradì láti dìbò fún-un láti padà sípò ààrẹ.”

Nígbà tó ń júwe ẹgbẹ́ òṣèlú PDP bíi ẹgbẹ́ tó jẹ́ èyí tó gbájúmọ́ ọ̀rọ̀ àwọn aráàlú jùlọ, Gana sọ pé ó jẹ́ ẹgbẹ́ tó máa ń fún àwọn èèyàn láàyè láti yan olórí tó bá wù wọ́n.

Ó wòye pé èyí ló mú kí PDP ṣì jẹ́ ẹgbẹ́ tó gbajúmọ̀ jùlọ ní Nàìjíríà.

Lórí ọ̀rọ̀ pé ẹgbẹ́ òṣèlú PDP ń ní àwọn ìdojúkọ kan lábẹ́nú, ó ní gbogbo ìfaǹfà tó ń wáyé nínú ẹgbẹ́ náà ni àwọn àgbààgbà ẹgbẹ́ ti yanjú, tó sì jẹ́ pé àwọn ti ń gbáradì fún iṣẹ́ tó wa níwájú wọn fún 2027.

Bákan náà ló rọ àwọn èèyàn láti wà ní ojú lalákàn fi ń ṣọ́rí, kí wọ́n fi ìbò lé ìjọba tó wà lóde kúrò lórí ipò, kí wọ́n sì fi ìbò dá Jonathan padà gẹ́gẹ́ bí ààrẹ.
Ẹ̀wẹ̀, iléeṣẹ́ ààrẹ ti wá fún Jerry Gana lésì lórí ọ̀rọ̀ bí wọ́n ṣe ní àwọn ọmọ Nàìjíríà kò ì tíì gbàgbé bí Jonathan ṣe ṣàjọba nígbà tó wà nípò ààrẹ.

Àtẹ̀jáde kan tí agbẹnusọ Tinubu, Bayo Onanuga fi síta lọ́jọ́ Ajé sọ pé àwọn ẹgbẹ́ alátakò ti ń kó ara wọn jọ láti tako Tinubu níbi ètò ìdìbò ọdún 2027 bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé Tinubu ń sa gbogbo ipá rẹ̀ láti mú ètò ọrọ̀ ajé padà sípò.

Onanuga ní bí Ọ̀jọ̀gbọ́n Jerry Gana ṣe sọ pé Goodluck Jonathan máa díje dupò lọ́dún 2027 lẹ́yìn ọdún méjìlá tó ti fipò náà sílẹ̀.

Ó ní ó pọn dandan kí wọ́n ṣèkìlọ̀ fún Jonathan láti yé jẹ́ kí àwọn èèyàn ti òun gbọ̀ngbọ̀n láti mú ìfẹ́ inú wọn wá sí ìmúṣẹ, tí wọ́n sì máa fi sílẹ̀ láàárín agbami gẹ́gẹ́ bí wọ́n ṣe ṣe lọ́dún 2015.

Ó wòye pé Jonathan le díje dupò ààrẹ tó bá wù ún nítorí ẹ̀tọ́ rẹ̀ ni àti pé ààrẹ Bola Tinubu ṣetán láti gbà á tọwọ́ tẹsẹ̀ sí ìdíje náà.

Ó fi kun pé Jonathan máa nílò láti gba ilé ẹjọ́ lọ nítorí àwọn adájọ́ ló máa sọ bóyá Jonathan, tí wọ́n ti búra wọlé fún ní ẹ̀ẹmèjì gẹ́gẹ́ bí ààrẹ ṣì ní ẹ̀tọ́ láti tún díje lábẹ́ òfin láti tún díje fún sáà kẹta.

Onanuga tún sọ pé Jonathan yóò tún nílò láti ṣàlàyé fáwọn èèyàn ohun tuntun tó ní láti ṣe lẹ́yìn ọdún mẹ́fà tó lò lórí ipò láì sí ohun kankan láti fi ṣàfihàn fún-un.

Ó ní lọ́dún 2010, owó tó lé ní $66bn ni Jonathan bá nínú àpò ìjọba tó jẹ́ ti owó ilẹ̀ òkèèrè àmọ́ kò ju $32bn tó kù nínú àpò náà nígbà tó máa fipò sílẹ̀ lọ́dún 2015.

Nígbà tí ètò ìdìbò bá ti ń bọ̀ ni onírúurú awuyewuye máa ń wáyé pàápàá lórí ẹni tó le gbégbá ìbò.

Lára awuyewuye tó máa ń wáyé ni bóyá ààrẹ àná ní Nàìjíríà, Goodluck Jonathan lẹ́tọ̀ọ́ láti díje dupò ààrẹ mọ́ lẹ́yìn òfin ètò ìdìbò ọdún 2022 tí ààrẹ Muhammadu Buhari gbé kalẹ̀.

Lára ohun tí òfin náà sọ ni pé ẹnikẹ́ni tí wọ́n bá ti búra wọlé fún lẹ̀ẹmèjì fún ipò gómìnà tàbí ààrẹ yálà láti parí sáà ẹnìkan, kò lẹ́tọ̀ọ́ láti díje dupò náà mọ́.

Òfin yìí ló máa ń rú àwọn èèyàn lójú nípa bóyá Jonathan tún le díje fún ààrẹ Nàìjíríà nítorí wọ́n ti burá wọlé fún un ní ẹ̀ẹmèjì.

Àkọ́kọ́ ni láti parí sáà ààrẹ Umar Yar’adua tó jáde láyé lọ́dún 2009 àti lọ́dún 2011 nígbà tó wọlé ìbò ààrẹ.

Onímọ̀ nípa òfin, Ademola Owolabi sọ fún akọ̀ròyìn pé ìwé òfin Nàìjíríà máa ń ṣiṣẹ́ síwájú ni, kìí bojú wẹ̀yìn.

“Tí nǹkan bá ṣẹlẹ̀ ní àná, tí a ṣe òfin lónìí, òfin ta ṣe lónìí kò le mú nǹkan tó ṣẹlẹ̀ lánàá mọ́, tàná yẹn ti lọ nìyẹn.”

Owolabi sọ pé lásìkò tí Jonathan fi ṣe ààrẹ ní Nàìjíríà, kò ì tíì sí òfin pé ẹni tí wọ́n bá búra fún ní ẹ̀ẹmèjì kò ní le gbégbá ìbò mọ́.

O ní òfin tó wà nílẹ̀ nígbà náà ni pé èèyàn kò lè ṣe ààrẹ ju sáà méjì lọ.

Ó ní lẹ́yìn tí Jonathan kúrò lórí ipò ni wọ́n tó gbé òfin náà sílẹ̀, tí òfin náà kò sì lè mú Jonathan mọ́.

“Tí a bá fi ojú ìwé wò ó, ó máa jọ pé Jonathan kò ní lè díje dupò ààrẹ mọ́ nítorí òfin sọ pé ẹni tó bá tí wọ́n bá ti búra wọlé fún ní ẹ̀ẹmèjì kò ní lè dupò ààrẹ ṣùgbọ́n òfin yẹ wáyé nígbà tí Jonathan ti kúrò lórí oyè.

“Òfin wa kò le mú nǹkan tó ti ṣẹlẹ̀ sẹ́yìn mọ́, a kìí ṣe òfin fún àná tàbí ọ̀la. A ò le gbé òfin kalẹ̀ lọ́dún 2019 kí a ní kó mú nǹkan tó ti ṣẹlẹ̀ lọ́dún 2015.”