Grammy: Wike ò fún mi ní nǹkankan – Burna Boy

Mary Fágbohùn

Olorin olugbafe e̩ye̩ Grammy, Damini Ogulu, ti a mo̩ si Burna Boy, ti so̩ pe ko si oloselu Naijiria kan ti o fun oun ni nǹkan ri.

Ninu ate̩jade to fi lede lori X ni O̩jo̩bo̩, o wi pe Gomina te̩le̩ri, Nyesom Wike ti ipinle̩ Rivers ko mu ileri re̩ se le̩yin ti oun gba ife e̩ye̩ Grammy.

E̩ ranti pe Wike ni o̩dun 2021 kede pe oun yoo fi e̩bun ile ati owo fun Burna Boy bii imo̩riri fun jijawe olubori ife e̩ye̩ Grammy.

Eyi waye le̩yin ti ipinle̩ Rivers seto ayeye ikini kaabo fun Burna Boy leyin ti awo orin re ‘Twice as Tall’ ti o gbe jade gba ife eye awo orin to dara ju lagbaye (Best Global Music Album).

Amo sa, Burna Boy, ninu atejade kan wi pe: “Ko si oloselu ti o fun mi ni nnkan ri. E lo beere lowo Wike ibi ti ile tabi owo ti o fun mi wa. E ro pe mo je aayo yin.”

Ìfè̩hónú hàn káàkìri orílè̩ èdè : Tems sún o̩jó̩ tí yóò gbé fó̩nrán orin rè̩ jáde síwájú

Mary Fágbohùn

Olorin Naijiria olugbafe e̩ye̩ Grammy, Temilade Openiyi, ti a mo̩ si Tems, ti sun o̩jo̩ ti yoo gbe fo̩nran orin re̩, ‘Burning’ eyi ti gbogbo eniyan te̩wo̩gba kaakiri, to wa ninu awo orin re̩ ako̩ko̩ ‘Born In The Wild’ jade siwaju dipo ki o gbe jade lonii bi o ti so̩ te̩le̩.

Ninu o̩ro̩ kan to fi lede ni oju awe̩ X re̩, e̩ni ti a fa sile̩ fun ife e̩ye̩ Oscar naa salaye ipinnu re̩ lati bo̩wo̩ fun ife̩honu han to n lo̩ lo̩wo̩ kaakiri orile ede.

O si tun so̩ro̩ lodi si eto ijo̩ba ti ko dara, wi pe o ye̩ ki a gbo̩ ohun awo̩n eniyan.

Tems ko̩ o̩ pe: “Ni bibo̩wo̩ fun ife̩honu to n lo̩ kaakiri ni ile [pelu aami asia Naijiria], mo ti se ipinnu lati sun o̩jo̩ ti maa gbe fo̩nran orin ‘Burning’ jade siwaju.

“Mo n gbadura fun aabo lori awo̩n ti o wa ni ita ni iru asiko yi. Ohun awo̩n eniyan yoo di gbigbo̩.”

Wo ìgbésẹ̀ tí o lè gbé láti ṣí síìmù rẹ bí wọ́n bá dèna rẹ̀ láti fi pè

Ọrẹ Òtítọ́jù

Lọ́jọ́ Àìkú tó kọjá yìí, ọjọ́ kejìdínlọ́gbọ̀n, oṣù keje, ọdún 2024, ni àwọn ilé-iṣẹ́ ìbánisọ̀rọ̀ kan gbẹ́sẹ̀ lé àwọn ojú òpó ìbánisọ̀rọ̀ kan lórílẹ̀ èdè Nàìjíríà.

Eyi jẹ ara igbesẹ to kẹyin lati gbegidina ipe awọn to kọ lati so nọmba NIN wọn papọ mọ siimu wọn.

Titi di asiko yii ni ọpọ araalu n kọminu lori bi awọn ileeṣẹ ibanisọrọ naa ṣe gbegidina awọn nọmba ibanisọrọ awọn onibara wọn, paapaa awọn ti wọn ko tii so nọmba idanimọ NIN papọ mọ siimu wọn.

‘Ki lo ṣẹlẹ’, abi foonu mi ti bajẹ ni’…wọnyi ati awọn ọrọ kayeefi miran lo n jade lẹnu ọpọ awọn onibara MTN, nigba ti wọn ṣakiyesi pe awọn ko le pe jade, bẹẹ si ni awọn ko le yẹ iye owo ku lori siimu wọn, pẹlu awọn nnakn miran.

Inu oṣu kejila, ọdun 2020 ni ijọba apapọ Naijiria paṣẹ fun gbogbo awọn ileeṣẹ eleto ikansira-ẹni bii MTN, Airtel, Glo, Etisalat ati awọn miran lati so nọmba idanimọ (NIN) awọn onibara wọn papọ mọ siimu wọn.

Eyi ni ijọba sọ pe yoo fopin si iwa ijinigbe, iṣẹkupani, igbesunmọmi ati oniruuru iwa ọdaran miran.

Ijọba apapọ sọ pe ki awọn ileeṣẹ eleto ikansira-ẹni yii gbegidina ipe awọn onibara wọn, ti wọn ba kọ lati tẹle ilana laarin gbedeke ọjọ ti wọn fi sita.

Awọn onibara miliọnu mẹtalelaadọrin ni awọn ileeṣẹ eto ikansira-ẹni yii dawọ ipe jade wọn duro, ti wọn ko si tun le ṣe ohun miran.

Igba mẹsan ọtọọtọ ni ijọba apapọ fi wọgile gbedeke ọjọ ti wọn pa a laṣẹ fun awọn ileeṣẹ ikansira-ẹni wọnyi, lati le gba awọn eeyan laaye lati kopa ninu eto naa, iyẹn ṣaaju ọjọ kẹrin, oṣu kẹrin, ọdun 2022

Ayẹyẹ ọdún Ọ̀ṣun Òṣogbo gbérasọ

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ayẹyẹ ọdún Ọ̀ṣun Òsogbo tó gbérasọ lónìí ló bẹrẹ pẹ̀lú Ìwọpópó. Ìwọpópó jẹ́ ayẹyẹ tó máa ń ṣaájú Ìboríadé àti Ọ̀ṣun Òsogbo.

Iwopopo jẹ ọjọ ti wọn maa n fi wure fun gbogbo ilu ati fun gbogbo eeyan to maa wa sibi ayẹyẹ ọdun Ọṣun Osogbo.

Ọdun Ọṣun Osogbo jẹ ayẹyẹ to maa n waye ni ọdọọdun lati ni ilu Osogbo, olu ilu ipinlẹ Ọṣun.

Nibi ayẹyẹ ni wọn ti maa n bọ Ọṣun, to jẹ ọkan lara awọn oriṣa ilẹ Yoruba.

Ọṣun gẹgẹ bi itan ṣe fidi rẹ mulẹ jẹ ọkan lara awọn iyawo Sango.

Ninu ọrọ rẹ, Kabiyesi Ọba Jimoh Olanipekun, Ataoja ti ilu Osogbo sọ pe iwopopo jẹ olulana fun ayẹyẹ ọdun Ọṣun Osogbo.

Ọba Jimoh Olanipekun ṣalaye iwopopo kii ṣe ọdun ṣugbọn o jẹ atọna ibẹrẹ ọdun Ọṣun Osogbo to tun jẹ ọjọ pataki ti wọn maa n fi wure fun gbogbo eeyan n to bọ wa si bi ayẹyẹ ọdun naa.

Lasiko iwọpopo yii ni omidan ti yoo ru igba fun ọdun naa yoo ti gba igba lọ si odo Ọṣun.

Osunyemi Ifabode to jẹ Baba Orisa ti ilu Osogbo sọ pe pataki ọdun Ọṣun Osogbo kii ṣe fun awọn ọmọ bibi ilu Osogbo tabi ipinlẹ Ọṣun nìkan bikoṣe ọdun idupẹ fun gbogbo ọmọ kaaarọ-o-o-jire patapata.

Osundara Oyawale, iya Ọṣun ti ilu Osogbo ni ọdun naa eyi ti gbogbo eeyan maa n bere ohun rere ati wi pe, o jẹ ọdun ti Arugba yoo ru ibi danu, ti Kabiyesi yoo si wure fun gbogbo ilu ati fun gbogbo eeyan to peju pesẹ sibi ayẹyẹ naa.

Osundara tun fi kun ọrọ rẹ wi pe ọdun Ọsun Osogbo yatọ si ọdun aṣa sugbọn o jẹ ọdun adura ati iwure lati ẹnu Kabiyesi si gbogbo eeyan patapata.

Ọpọlọpọ eeyan lo peju pesẹ sibi eto Iwopopo lati ṣami ibẹrẹ ọdun Ọṣun Osogbo ti ọdun 2024.

Kaakiri agbaye ni wọn ti maa n ṣe irinajo wa lati kopa nibi ayẹyẹ ọdun Ọṣun Osogbo.

Ẹ̀yin alága ìjọba ìbílẹ̀ Ọ̀yọ́ tí ẹ tako ìdájọ́ ilé ẹjọ́ tó ga jùlọ, ẹ má jẹ́ kí gómìnà ran yín lẹ́wọ̀n – APC

Lórí awuywuye ibi tó yẹ kí ìjọba àpapọ̀ máa san owó ìdàgbàsókè ìjọba ìbílẹ̀ sí tó ń jà rànìnrànìn ní ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́, agbẹjọro kan ti sọ pé ó lòdì sí òfin kí ìjọba Oyo tako ìdájọ́ ilé ẹjọ́.
Tó bá wu àwón alága ìbílẹ̀ ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ kí wọ́n dá ẹgbẹ̀rún ẹgbẹ́ sílẹ̀, wọn ò lè yí ìdájọ́ ilé ẹjọ́ padà.

Nígbà tó ń bá akọ̀ròyìn sọ̀rọ̀ lórí ọ̀rọ̀ náà, Monday Ubani (SAN) sọ pé kò sí ohun tí ìjọba Ọ̀yọ́ tàbí àwọn alága ìjọba ìbílẹ̀ rẹ̀ lè ṣe lẹ́yìn ìdájọ́ ilé ẹjọ́ tó ga jùlọ ní Nàìjíríà.
Tó bá wu àwọn alága ìbílẹ̀ ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ kí wọ́n dá ẹgbẹ̀rún ẹgbẹ́ sílẹ̀, wọn ò lè yí ìdájọ́ ilé ẹjọ́ padà.

Ó ní láti nǹkan bíi ọgbọ̀n ọdún óle tí òun ti ṣiṣẹ́ agbẹjọro, òun kò tíì gbọ rí pé ìjọba ìpínlẹ̀ tàbí ìbílẹ̀ kankan gbénà wojú ìdájọ́ ilé ẹjọ́ tó ga jùlọ ní Nàìjíríà láìíṣe pé wọ́n pe ẹjọ́ kòtẹ́milọ́rùn.

Ubani sọ pé “ó jẹ́ àpẹrẹ tó léwu gidi nígbà tí ìjọba ìbílẹ̀ bá sọ pé òun kò ní tẹ̀lé ìdájọ́ ilé ẹjọ́.

Wọ́n se ayẹyẹ ìpadàbọ̀ Bobrisky láti ọgbà ẹ̀wọ̀n Kiríkirì, nínú ọkọ̀ ojú omi l’Eko.

Gbọ́láhàn Quseem

Ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn èèyàn tí wọ́n jẹ́ ìlúmọ̀ọ́ká ló péjú-pésẹ̀ níbi ayẹyẹ ìpadàbọ̀ Idris Okuneye tí ìnagijẹ rẹ̀ n jẹ́ Bobrisky ni’lu Èkó, lẹ́yìn tó gbòmìnira lọ́gbà ẹ̀wọ̀n Kiríkirì ní ìlú Èkó.

Ko pẹ ẹyin to gbominira ni fọn-ọnran kan bọ s’ori itakun ayelujara X, eyi to ṣafihan Bobrisky ati oṣere tiata kan, Eniola Ajao ati ẹnikan ninu ọkọ nibi ti Bobrisky ti n k’awọn ololufẹ rẹ.

Ni ‘rọlẹ ọjọ yi kan naa ni fọn-ọnran miran tun bọ s’ori ayelujara nibi ti Bobrisky at’awọn ọrẹ rẹ ti n ṣe ajọyọ ninu ọkọ oju omi.

Lara awọn gbajumọ to wa pẹlu Bobrisky ninu ọkọ oju omi ọhun ni oṣere tiata, Eniola ati Moyọ Lawal.

Àwọn alága ìjọba ìbílẹ̀ Oyo tako ìdájọ́ ilé ẹjọ́ tó ga jùlọ, wọ́n ní kí owó àwọn wà lápò ìjọba ìpínlẹ̀

Fẹ́mi Akínṣọlá
Báyìí làá ṣe nílé e wa, èèwọ̀ ibòmí-ìn ni, èyí ló bí n tí Ìjọba ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ sọ pé láá ,òun kọ ìdájọ́ ilé ẹjọ́ gíga kan tó pàṣẹ pé ìjọba ìpínlẹ̀ àti ìjọba ìbílẹ̀ kò gbọdọ̀ máa lo àpò ìṣúná kan náà mọ́.

Ṣaaju ni gomina Seyi Makinde ti kọkọ bu ẹnu atẹ lu idajọ ọhun, to si sọ pe kii ṣe ijọba apapọ ni yoo maa la le awọn ipinlẹ lọwọ lori bi wọn ṣe maa na owo wọn.

Eyi lo n waye lẹyin ti adajọ agba Naijiria, Lateef Fagbemi (SAN) pe ẹjọ lori ọrọ ọhun lọna ati fun awọn alaga ijọba ibilẹ lominira lati maa na owo wọn bo ba ṣe wu wọn.

Idajọ ile ẹjọ to ga julọ naa sọ pe ijọba ipinlẹ ko lagbara labẹ ofin lati maa ṣakoso owo ti ijọba ibilẹ yoo maa na fun atunṣe ilu.

O ni iwa naa ko ba ofin mu rara.

Wayi o, iroyin to n tẹ wa lọwọ ti sọ pe gbogbo awọn alaga ijọba ibilẹ to wa nipinlẹ Oyo ti fẹ yapa kuro ninu ALGON, lọna ati ṣatilẹyin fun Makinde.

Ninu atẹjade kan ti adari awọn alaga ijọba ibilẹ Oyo, Sikiru Sanda fi lede, o ni gbogbo wọn fọwọ si ohun ti Makinde ba sọ ati igbesẹ to ba gbe lori ọrọ naa.

Eredi igbesẹ awọn alaga ọhun, gẹgẹ bi wọn ṣe sọ ni pe Makinde jẹ adari rere to fi apẹrẹ rere silẹ, o si ti ṣe ọpọ aṣeyọri lati igba to ti gori alefa gomina.

Awọn alaga naa tun ti fẹnuko lati da ẹgbẹ tuntun mii silẹ, eyii ti kii ṣe ara ALGON, lọna ati tẹsiwaju iṣẹ wọn ni sinsin araalu.

Òfin fààyè gba ìwọ́de ita gbangba, àmọ́ a ò lè gbà kí dukia ìlú ó bàjẹ́-Ìjọba Èkó

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ọ̀kan pàtàkì lára ọmọ ẹgbẹ́ òṣèlú APC níìpínlẹ̀ Èkó, tó tún jẹ́ Akọ̀wé fúnjọba ìpínlẹ̀ náà, Abilékọ Abimbọla Salu-Hundeyin, ní àwọn èèyàn lẹ́tọ̀ọ́ lábẹ́ òfin orílèèdè yìí láti ṣèwọ́de ìta gbangba láti fẹ̀hónú hàn sóhun tí kò bá tẹ́ wọn lọ́rùn láàrin ìlú, ṣùgbọ́n kì í ṣe pé kí wọ́n fi dá wàhálà sílẹ̀.

O ni ijọba ipinlẹ Eko ko ni i faaye gba pe ki awọn oni-jagidi-jagan kan waa fọrọ iwọde ita gbangba naa kẹwọ lati doju ija kọ ijọba ipinlẹ gẹgẹ bo ṣe waye nigba EndSARSlọdun 2020, ti wọn da ijọba ipinlẹ Eko ni gbese nla lasiko naa.

O rọ awọn eeyan ipinlẹ Eko pe bi wọn ba tiẹ maa ṣewọde ọhun, ki wọn ṣe e pelu suuru, ki awọn ọmọ ganfe ma ja a gba mọ wọn lọwọ. O ni ki wọn ri i daju pe ọrọ iwọde ita gbangba naa ko di eyi to maa di yanpọnyanrin, ti gbogbo ẹ aa fi dojuru, ti ọrọ yoo si waa di bo o lọ o yago fun mi gẹgẹ bo ṣe ti waye lasiko tawọn ọdọ orileede yii n ṣewọde ita gbangba ti wọn pe ni EndSARS lọdun 2020.

Abilekọ Abimbọla sọrọ naa di mimọ ni Alausa, niluu Ikeja, l’Ọjọbọ, Tọsidee, ọjọ kẹẹẹdọgbọn, oṣu Keje, ọdun yii, lasiko to n ba awọn oniroyin sọrọ.

O ni, ‘‘Ipinlẹ Eko ko jẹ ẹnikẹni lowo ifẹyinti rara, gbogbo awọn to fara ṣiṣẹ sin ijọba ni wọn ti gba ẹtọ wọn patapata bayii. Bo o ba ṣiṣẹ pẹlu ijọba Eko, loju-ẹsẹ to o ba ti fẹyinti la ti maa ṣeto owo rẹ fun ọ lai si wahala kankan nibẹ. Gbogbo ọna nijọba n gba lati sọ aye dẹrun fawọn araalu rẹ. ‘’Ohun ti mo n sọ ni pe gbogbo eeyan pata ni wọn lẹtọọ labẹ ofin lati ṣewọde bi wọn ba fẹ, ṣugbọn eyi ti wọn maa ṣe lati fi da rogbodiyan silẹ laarin ilu la ta ko. Igbe aye idẹrun ta a n gbe lorileede yii lo daa, iṣẹ idagbasoke to n waye kaakiri ilẹ wa, paapaa ju lọ, nipinlẹ Eko, ko gbọdọ bajẹ. Ṣe lo yẹ ko maa tẹsiwaju si i, a ko nifẹẹ si ohunkohun to maa da wahala silẹ, paapaa ju lọ bi gbogbo nnkan ṣe n lọ deede lorileede wa bayii’’.

Ẹnikẹ́ni kò le dáwa l’ọ́wọ́ kọ́ láti málo gbàgede Eagles Square l’Abuja fún ìfẹ̀hónúhàn – Alákòso ìwọ́de.

Gbọ́láhàn Quseem

Ọ̀kan pàtàkì lára àwọn alakóso fún ètò ìwọ́de ìfẹ̀hónúhàn ‘ebi n pa wá,’ èyí tí ọmọ Nàìjíríà n gbèrò nínú oṣù Kẹjọ, ọdún yìí ti sọ pé ẹnikẹ́ni kò lè d’áwọn lọ́wọ́kọ́ láti málo gbàgede Eagle Square tó wà nílùú Abuja.

Ọgbẹni Damilare Adenola to je alakoso eto fun ẹgbẹ Take It Back Movement sọ eyi lọjọ Aiku to kọja nibi ifọrọwerọ to ṣe nile-iṣẹ kan.

Adenola sọ pe awọn ko ni adari tabi baba isalẹ kankan to n sagbatẹru ifẹhonuhan to fẹẹ waye, bi ko ṣe pe gbogbo ọdọ Naijiria ti ebi n pa ni wọn pawọpọ lati jade sita sọ ẹdun ọkan wọn.

Lati bi ọsẹ meloo sẹyin ni ariwo naa ti n lọ ni kikan-kikan ni’gboro pe awọn ọdọ fẹ korajọ lati ṣe iwọde ifẹhonuhan ilẹ Naijiria, nibi ti wọn ti n beere fun ayipada ninu eto ati ilana iṣejọba.

Ifẹhonuhan ọhun l’awọn eeyan ti n pariwo lori ikanni ayelujara kaakiri agbaye, ati pe gbogbo ipinlẹ to wa ni Naijiria lawọn ọdọ ati ara-ilu yo ti pejọ f’ẹhonuhan ọhun.

Ki ṣe ahesọ wi pe owo ounjẹ ati gbogbo nkan ti lọ soke, leyi to ṣoro fun ara-ilu lati mu ọwọ lọ sẹnu, iyẹn lati ‘gba ti ijọba ti kede yiyọ owo iranwọ ori epo ti a mọ si ‘subsidy’.

Adenola sọ pe dukia ijọba to wa fun lilo ara-ilu ni gbagede Eagle Square jẹ, to si ni Minisita fun ọrọ eto FCT, Nyesom Wike ko ni nkan meji to fẹ ṣe ju lati gba wọn laaye lọ.

Lọjọ kẹrindinlọgbọn, oṣu keje, ọdun ti a wa yi ni awọn ọdọ buwọ lu lẹta kan ti wọn fi ranṣẹ si Minisita Nyesom Wike, nibi ti wọn ti n beere fun anfaani lati lo gbagede Eagle Square fun eto ifẹhonuhan wọn.

Ṣugbọn ṣa, Minisita fun FCT, lọjọ Abamẹta to kọja sọ pe oun ko ti gba lẹta lati ọdọ ẹnikẹni tabi ẹgbẹ kankan wi pe awọn fẹ lo Eagle Square.

Ẹ forúkọ àti ìdánimọ̀ yín sílẹ̀ – Iléeṣẹ́ Ọlọ́pàá sọ fún àwọn olùfẹ̀hónúhàn

Fẹ́mi Akínṣọlá

Àwọn àgbà sọ pé orúkọ ọmọ ni ìjánu ọmọ,èyí ló mú kí Ọ̀gá àgbà pátá fún iléeṣẹ́ ọlọ́pàá orílèèdè Nàìjíríà, Kayode Egbetokun pe gbogbo àwọn tí wọ́n n gbèrò láti ṣe ìwọ́de ìfẹ̀hónúhàn tí yóó bẹ̀rẹ̀ lọ́jọ́ kínní, oṣù Kẹjọ láti tètè wá fi orúkọ àti ìdánimọ̀ wọn sílẹ̀.

Egbetokun lo sọrọ yii lọjọ Ẹti, ọsẹ yii lasiko to n ba awọn akọroyin sọrọ niluu Abuja, nibi to ti jẹ ko di mimọ pe awọn naa ti n gbaradi fun eto aabo to pe ye lori iwọde ọhun.

Ọga agba ọlọpaa sọ pe ki gbogbo ẹgbẹ, ajọ ati awọn to n gbero lati kopa ninu iwọde fi orukọ silẹ ni olu-ileeṣẹ ọlọpaa to ba sunmọ wọn, lati le mọ iru eeyan ti wọn jẹ.

O tẹsiwaju pe ẹtọ araalu ni lati fi ẹhonu wọn han nipa kikorajọ soju kan, ati pe wọn gbọdọ ṣe ẹ pẹlu alaafia lai si iwa jagidijagan.

“Awa naa fidi ẹtọ araalu labẹ ofin mulẹ nipa iwọde ifẹhonuhan alalaafia.

“Ṣugbọn ṣa, lati le daabo bo dukia ati ẹmi araalu, a rọ gbogbo awọn ẹgbẹ ti wọn n gbero lati kopa ninu iwọde ifẹhonuhan naa lati lọ fi orukọ ati idanimọ wọn silẹ lọdọ ọga ọlọpaa to wa ni ipinlẹ wọn, nibi ti iwọde yoo ti waye.

“Lati le ṣagbatẹru iwọde ifẹhonuhan alalaafia ti ko nii mu ipalara dani, ki wọn lọ fi awọn nnkan wọnyi silẹ: ipinlẹ ti wọn ti fẹẹ ṣe e ati ibi ti wọn yoo korajọpọ si; igba ati asiko ti wọn yoo fi ṣe e; orukọ ati idanimọ awọn adari olufẹhonuhan ati awọn alagbatẹru.”

O fi kun ọrọ rẹ pe awọn fẹẹ tete mọ awọn to n gbero lati da iwọde ọhun ru, lojuna lati le tete ko wọn pamọ.