È̩gbin oníyò̩rò̩, ará India ló ń kó̩ àwo̩n o̩mo̩ Yorùbá lédè Yorùbá ni Canada

Yínká Àlàbí

E̩ gbó̩ o̩ fúnra yín

O̩pé̩lo̩pé̩ òfin FIFA lórí bó̩ò̩lù aláfe̩sè̩gbá “e̩ wo fídíò bó̩ò̩lù ayé àtijó̩”

Yínká Àlàbí

    Okiki bo̩o̩lu alafe̩se̩gba ko ba ma kan to bayii to ba je̩ pe bi wo̩n se n gba a ni aye atijo̩ naa la si n gba a lode oni.
Laye igba kan, ti agbabo̩o̩lu ba pofo bo̩o̩lu, ko gbo̩do̩ pofo e̩se̩ ni asa igba naa.
E̩ni to ba wo fidio yii maa beere orisiirisii ibeere bii – kin lo le to be̩e̩? Se ogun laye ni? Nitori kin ni? Ere idaraya leyi ni abi ere ati so̩ ni di alaabo̩ ara?
O̩pe̩lo̩pe̩ ajo̩ alakoso ere bo̩o̩lu FIFA (Fédération Internationale de Football Association) to be̩re̩ ni o̩dun 1904 pe̩lu awo̩n ofin ti ko faaye gba ika sise lori papa.
E̩ woo funra yin…

Agbésùnmọ̀mí tó kọlu ṣọ́ọ̀ṣì ìlú Ọ̀wọ̀ ní àṣepọ̀ pẹ̀lú agbésùnmọ̀mí Al-Shaba – DSS

Fẹ́mi Akínṣọlá
Àwọn àgbà bọ̀ wọ́n ní bí ilé kò bá kan ilé kìí sí àjóràn.
Iléeṣẹ́ àjọ ọ̀tẹlẹ̀múyẹ́ Naijiria, DSS, ti ké sí ilé ẹjọ́ gíga ìlú Àbújá kó kọ béèlì àwọn afurasí márùn-ún tó n jẹ́jọ́ ẹ̀sùn ìfẹ̀míṣòfò tó wáyé nílé ìjọsìn kátóíìkì kan nílùú Ọ̀wọ̀, ìpínlẹ̀ Òndó lọ́dún 2022.

Ninu atako DSS si beeli ti awọn afurasi naa bere fun, DSS ni awọn afurasi ọhun ni ibaṣepọ pẹlu ẹgbẹ agbesunmọmi Al-Shabab, wọn si le salọ ti wọn ba gba beeli wọn.

Orukọ awọn afurasi naa ni Idris Abdulmalik Omeiza, Al Qasim Idris, Jamiu Abdulmalik, Abdulhaleem Idris, ati Momoh Otuho Abubakar, ti ọjọ ori wọn jẹ lati ogun ọdun si ọdun mẹtadinlaadọta.

Ọjọ karun un, oṣu Kẹfa, ọdun 2022 ni awọn afurasi naa kọlu ile ijọsin St. Francis Xavier Catholic Church, to wa ni adugbo Owaluwa, niluu Owo
Ọjọ kọkanla, oṣu Kẹjọ ti a wa yii ni wọn kọkọ foju bale ẹjọ ilu Abuja lori ẹsun igbesunmọmi pẹlu nọmba FHC/ABJ/CR/301/2025.
DSS ni fifun wọn ni beeli yoo ṣakọba fu igbẹjọ to n lọ lọwọ, yoo si fi ẹmi awọn ti yoo jẹri tako wọn nile ẹjọ sinu ewu.

Gẹgẹ bii DSS ṣe sọ, “Anfani wa fun wọn lati salọ ti wọn ba fun wọn ni beeli latari ibaṣepọ wọn pẹlu ẹgbẹ agbesunmi Al-Shabab.

“Awọn ti wọn jọ lọwọ ninu ikọlu naa ti salọ, bẹẹ ni wọn n bojuto igbẹjọ yii timọtimọ ti wọn si ti n mura lati yọ awọn olujẹjọ kuro ni ahamọ ti wọn wa.”

Ajọ ọtẹlẹmuyẹ ọhun sọ siwaju si pe awọn akẹgbẹ wọn naa n mura lati dunkoko mọ awọn ẹlẹrii lọna ati doju ẹjọ ọhun bolẹ.

DSS sọ pe “Awọn ẹlẹrii wa ti sọ pe ẹru n ba awọn pe awọn akẹgbẹ awọn afurasi le ṣakọlu si wọn, awọn ko si ni yọju sile ẹjọ ayafi ti a ba fi ọkan wọn balẹ pe ko ni si ewu kankan fun wọn.

“A ti sẹtan lati ri pe igbẹjọ yii ko fi akoko ṣofo lori ẹsun ti a fi kan wọn.”

Ẹwẹ, awọn afurasi ko tii fi ẹri kankan kalẹ lati fi han pe wọn ni oniduro.

DSS ni “Yoo ṣe anfani fun idajọ ododo atawọn ẹlẹrin ijọba lati ma fun awọn afurasi ni beeli kankan.”
Agbẹjọro awọn afurasi ọhun, Abdullahi Mohammad, sọ fun ile ẹjọ pe lati ọdun 2022 ti ọwọ ofin ti tẹ awọn onibara oun ni wọn ti wa ni ahamọ, nitori naa, akoko ti to ki ile ẹjọ fun wọn ni beeli lati maa gba ile wọn wa sile ẹjọ fun igbẹjọ naa.

O ni awọn onibara oun ti ṣetan lati fa awọn oniduro kalẹ lati fi han pe wọn ko ni na papa bora ti ile ẹjọ naa ba fun wọn ni beeli.

Ṣugbọn agbẹjọro ijọba, Calistus Eze kọ jalẹ pe ile ẹjọ ko gbọdọ gba beeli wọn.

Lẹyin atotonu awọn agbẹjọro mejeji, adajọ sun igbẹjọ naa si ọjọ kẹwaa, oṣu Kẹsan an, ọdun 2025 lati pinnu lori beeli ti wọn n bere fun.

Ẹwẹ, agbẹjọro ijọba tun rọ ile ẹjọ pe ko ma fi orukọ gbogbo awọn ẹlẹrii oun sinu awọn iwe ẹjọ naa ti ọpọ eeyan lanfani lati ri lọna ati daabo bo wọn.

Adajọ ti gba ibere naa wọle.

Ti ẹ ko ba gbagbe, ọjọ karun un, oṣu Kẹfa, ọdun 2022 ni awọn afurasi naa kọlu ile ijọsin St. Francis Xavier Catholic Church, to wa ni adugbo Owaluwa, niluu Owo, nibi ti ẹmi eeyan to le ni ogoji ti sọnu, ti ọpọ awọn mii si farapa yanayana.

Baba Mohbad sọ̀rọ̀ lórí fídíò tí Naira Marley ṣe

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ṣe wọ́n ní ọrọ pẹlú àlàyé,
gbajúmọ̀ akọrin tàkasúfèé nnì, Azeez Fashola, tí ọ̀pọ̀ èèyàn mọ̀ sí Naira Marley, ti ṣàlàyé pé àpò àsùnwọ̀n owó ni banki, tó jẹ́ ní ìyá ìyàwó Mohbad, ní olóògbé náà fi ń kọkọ gba owó isẹ rẹ lọwọ òun.

Naira Marley tun sísọ lójú ọrọ yii nínú fídíò kan tó ṣe sórí ayélujára èyí tó fi ń wẹ ara rẹ mọ nípa ikú Ilerioluwa Aloba, tí ọ̀pọ̀ èèyàn mọ̀ sí Mohbad, tó di olóògbé lọ́dún méjì sẹ́yìn.

Naira Marley ni “Mohbad sọ fún mi pé òun ni òun ni àpò àsùnwọ̀n owó náà àmọ́ àṣírí tú nígbà tó yá pé akanti náà kii ṣe tí Mohbad.

A ṣàwárí rẹ pé ìyá Wunmi, tii ṣe ìyàwó Mohbad lo ni akanti tí a ń sanwó si náà, mo sì yari pé ń ko ni sanwó sìnu àpò àsùnwọ̀n owó náà mọ.”

Naira Marley tẹsiwaju pe oun sọ fún Mohbad pe ko lọ sí akanti tiẹ̀ nílé ifowopamọ, inú rẹ sì ni òun yóò máa san owó orin tó bá kọ lábẹ́ ileeṣẹ òun sì.
Ní báyìí, Joseph Aloba, ẹni ti ọpọ eeyan mọ si Baba Mohbad, ti sọrọ sita lori fídíò tí Naira Marley gbe síta, lati ti wẹ ara mọ lori iku Mohbad.

Baba Mohbad, lásìkò tó ń bá akọ̀ròyìn sọrọ, ní Naira Marley ti ṣàlàyé fún òun ṣáájú lori apo asunwọn owó ni banki, ti Mohbad fi n gba owo to ajẹmọnu rẹ náà.

O tẹsiwaju pe ọpọ ohun ti Naira Marley sọ sita lo jẹ pe oun ti sọ sita ṣaaju lasiko ti Mohbad di oloogbe lọdun 2023.

Naira Marley ké sí ikò̩ o̩ló̩pàá
ìpínle̩ Eko láti se ìwádìí ikú Mohbad lé̩è̩kansíi

Mary Fágbohùn

Olorin Naijiria Azeez Fashola, ti a mo si Naira Marley, ti ro iko olopaa ipinle Eko lati teramo iwadii ohun to da iku olorin to wa labe re tele, Ileriuwa Oladimeji Aloba, ti a mo si Mohbad.

O se ikede yii lasiko to n ranti oro to so lori esun ti won fi kan an nipa lilowo ninu iku Mohbad ninu fidio kan lori ikanni YouTube re ni ojo Isegun.

Nigba to duro lori pe oun ko mo nnkankan nipa iku olorin naa, Naira Marley ni ki awon olopaa pada wa gbe oun ati ojugba re, Samsan Balogun, tawon eeyan mo si Samlarry, ati gbogbo awon miiran ti won fi esun kan pe won lowo ninu iku Mohbad.

O ni olopaa to ba se gbarale ni ki won fi sidi iwadii oro naa lasiko yii.

“Mo pada wa si Niajiria lati wa satileyin fun awon olopaa nitori mo ri pe won n nawo si wa. Nirori naa mo nilo lati pada wa ki won le mo pe mi o lowo ninu re, ki won si sofintoto eni ti won ba funra si ki idajo ododo le wa,”o so bee.
“Mo wa ni Panti fun osu meji. Leyin ti mo jade ni Panti, mo n ja fun iwe irinna mi, won mu lowo. Mo ni, o daa ti won ba beere oro lowo mi [lori iku Mohbad], sugbon ko si idi kan ti mo fi gbodo wa ni atimole. Mi o rii fun bii odun kan. Sugbon o daa. Awon kan dite, won fi mi sibe. Bi e se ri, won tile daruko olopaa to wa lori oro naa ni Panti. Won tun n soro nipa adajo.

“Ti e ba bi mi, maa so fun awon olopaa lati ko gbogbo wa. Ki won si fi olopaa to se gbarale sibe,” ni o so.

Naira Marley tun safihan pe oun ti yanju oro pelu agbejoro Mohbad lati fun ohunkohun to ba to sii fun eyikeyi ninu awon molebi re ti ile-ejo ba yan lati maa mojuto ile re.

E ranti pe Mohbad ku laisi eni to mo idi iku re ni ojo kejila osu kesan an 2023. Oga ile-ise orin re tele, Naira Marley, ati Samlarry ni won tokasi fun iku re.

Leyin esun yi, awon mejeeji ni eka iwa odaran ti ipinle to wa ni Panti, ti mole fun osu meji ni 2023 sugbon ti won fi won sile leyin ti won sanwo itanran.

Ore Mohbad lati kekere, Owodunni Ibrahim, ti a ni si Prime Boy, pelu ni won so mo oro nipa iku re sugbon ti won pada gba owo itanran lati fi sile.

Ninu iforo-wani-lenu-wo pelu eni to pe ara re ni ajafeto, VeryDarkMan ni Osu Keje 2025, Prime Boy se gbogbo esun ti won fi kan an, pe oun ba Mohbad ja laisi apa kankan lara re nigba ti won jo jade gbeyin (nibi ere D’General Bitters Ikorodu) ni ojo Kewaa Osu Kesan an 2023, saaju iku olorin naa.

Feyisayo Ogedengbe, noosi to gun labere eyi ti won ni o yori si iku Mohbad, peu si ero atimole.

Ninu oro awon Dokita meji ti won se ayewo okunfa iku ti won sise lotooto, ile-ejo ipinle Eko lori oro naa so pe iyoku ara Mohbad ti baje koja ki won le mo ohun pato to fa iku re.

Adajo, C.A. Shotobi, wi pe “iku re ko si asopo kankan pelu iwa ipa, sugbon aifiyesi ise ilera.”

Ile-ejo pase pe ki Director of Public Prosecutions, DPP, pe noosi, Feyisayo Ogedengbe lejo.

Do2dtun ké sí àwo̩n o̩mo̩ Naijiria tó lo̩ sí ilè̩-òkèèrè láti má se dé̩rùba àwo̩n tó wà nílé mo̩

Mary Fágbohùn

Gbajumo kan lori ayelujara, Do2dtun ti koro oju si bi awon omo Naijiria ti won jo lo si ile-okeere se n gba awon to ku sile niyanju lati ma se daba pe awon naa fe wa si ile-okeere.

Ninu oro Do2dtun, o ni ayafi awon to ba ti pada wa si Naijiria ti won si n gbe be lowolowo, won ko gbodo mu ki irewesi ba awon ti won n lepa lati gbe igbese ti won gbe.

O jiyan pe awon ti won ti je anfaani latari kikuro ni Naijiria ko gbodo se idaleeko kankan lori bi ile-okeere se nira lati gbe nigba ti awon pelu ko ti pada wa lati dojuko nnkan tawon to wa nile n koju.

Do2dtun kowe pe, “Ti o ba ti japa, ma gba awon eniyan nimoran lori idi ti ko fi ye ki won wa mo. Ti o ko ba tii pada si Naijiria; o si n gbe ile-okeere, jowo gbenu dake. Ko to si o lati mu ki irewesi ba awon eniyan ti won n gbiyanju lati to ona naa. Fi imoran re si apo ara re. To ba le ju, pada wale. Je ki awon miran gbiyanju”.

Do2dtun tun tesiwaju ninu oro re ni bo se ni enu ate lu awon omo Naijiria ti won n lora dojuko awon olowo tabi awon gbajumo kan, koda nigba ti won ba se nnkan ti ko to.

O sapejuwe awon to n hu iru iwa bee bi pe “won n fi oro sabe ahon so” ati pe won ni “irori bi ti eru.”

Gege bi o se so, iwadii a maa fa owo aago eni seyin ati pe awon die ti won rowo mu naa ni yoo maa tesiwaju lati je anfaani nigba ti awon toku a maa to si lo.

O fikun un pe, “Ni Naijiria, ese ni lati dojuko olowo. E o ri bii eni to n foro sabe ahon so se n binu to, eni ti Olorun gbagbe, alaimokan; alatenuje; alailoye ati eni to ni irori bii ti eru ti won ri ara won bii awose yoo se gbeja ko o loju fun didojuko ko won nigba ti won se asise”.

Kò sí e̩se̩ inú Ìwé Mímó̩ tó tó̩kasí ìgbéyàwó só̩ò̩sì

Mary Fágbohùn

Amugbalegbe aare teleri, Reno Omokri, ti fesi si oro enikan to beere lowo re fun ilana Bibeli nipa ero lori igbeyawo ni soosi.

Reno fi atejade kan lori Instagram re, o salaye pe ko si ese Bibeli kan to tokasi igbeyawo soosi.

Esi re yi waye leyin ti Reno fi atejade kan lede lori Instagram nibi to ti soro lodi si bi okunrin kan se gbiyanju lati te ololufe re lorun nipa ‘kikunle’, sugbon ti won ko lati bu iru ola bee fun iya won.

Olumulo Instagram ti a mo si @jimmy_x_ so pe, “Fun idi eko nikan Baami Reno, se Bibeli satileyin eyi?”

Reno wi pe koda oro ti a mo si ‘soosi’ ko si ninu iwe mimo ti Giriki (Greek) sugbon ninu ogbufo re nikan lo wa.

“Jimmy owon, o se fun esi re. Se awon omo Afrika ni itokasi ninu Iwe Mimo saaju ki a to gba asa awon alawo funfun? Jimmy, se o bojumu fun mi lati fun o ni ese kan ninu Iwe Mimo lati mase nnkan ti ko si ninu Iwe Mimo fun o lati se”

“Se iwo ko mo pe ko si ese kan ninu Bibeli to tokasi igbeyawo soosi? Koda, oro naa ‘soosi’ ko si ninu Iwe Mimo. Inu ogbufo re nikan lo wa, sugbon ko si ninu ojulowo Koine Greek.” O dahun.
Gege bi o se so, igbeyawo to wa ninu Bibeli ni won se nile nitori oro molebi ni, kii se ti alufaa.

“Gbogbo igbeyawo ti won se ninu Iwe Mimo ni won se ni ile, nitori igbeyawo je oro molebi. Alufa ko nI ohunkohun se pelu igbeyawo. Nitori won n fe owo re, won da o riboribo nipa siso pe Yeshua (Jesu) lo sibi igbeyawo ni Kenaani. Bee ni, O lo. Sugbon bii Alejo, kii se ojise Olorun. Igbeyawo naa waye ni ile, kii se sinagogu.”

Reno kadi oro pe soosi bere bi ibi awon Keferi ti n josin ni Europe, kii se ibi ti won ti n se igbeyawo.