Àwọn alága káńsù tuntun àti làásìgbò ní ìpínlẹ̀ Rivers

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ọ̀rọ̀ burúkú ṣòde kánrin.
Àwọn jàǹdùkú kan ti dáná sun àwọn ilé-iṣẹ́ ìjọba ìbílẹ̀ kan nì ìpínlẹ̀ Rivers tí wọ́n sì ti lé gbogbo àwọn Alága káńsù tí wọ́n ṣẹṣẹ dibo yan sípò dà sígbó lọjọ Ajé.

Eyi waye lẹyin ti wọn ko awọn ọlọpaa kuro lawọn sẹkitariati ijọba ibilẹ ni ipinlẹ Rivers.

Iroyin ti a gbọ n sọ peawọn janduku naa ti sọ ina si awọn sẹkitariati ijọba ibilẹ Ikwerre, Eleme, Obio/Akpor ati Emohua nigba ti iroyin si tun n sọ pe awọn eeyan kan ti wọn fura si pe wọn jẹ awọn ọmọlẹyin minisita fun olu ilu Naijiria, Nyesom Wike ti gba akoso awọn ijọba ibilẹ Ahoada West, ti ẹmi kan si tun ti lọ ni ijọba ibilẹ Ahoada East.

Lawọn ijọba ibilẹ yoku, awọn alaga tuntun ti bẹrẹ iṣẹ wọn ni irọwọrọsẹ ti wọn si ti ṣeto ibura fun awọn kansilọ igbimọ aṣofin ijọba ibilẹ wọn ki awọn ikọlu naa to waye.

Gomina Siminalayi Fubara ti bura fun awọn alaga ijọba ibilẹ mẹtẹtalelogun ti wọn dibo yan lẹyin ti wọn fun wọn ni iwe ẹri idiboyansipo wọn lẹyin eto idibo ijọba ibilẹ to waye ni ipinlẹ naa lọjọ Abamẹta.

Awọn ọlọpaa ko tii sọ ohunkohun lori awọn wahala to n ṣẹlẹ yii amọṣa awọn alaṣẹ ọlọpaa ti paṣẹ pe ki gbogbo ọlọpaa kuro lawọn sẹkiteriati to wa ni ipinlẹ Rivers.

Nigba ti ọrọ oṣelu ni ipinlẹ naa di oruyeye loṣu kẹfa ọdun 2024 ni wn ko awọn ọlọpaa da sawọn sẹkiteriati ijọba ibilẹ.

Alukoro fun ileeṣẹ ọlọpaa ni ipinlẹ Rivers, SPGrace Iringe-Koko sọ ninu atẹjade kan pe ọga agba ọlọpaa lorilẹede Naijiria lo paṣẹ pe ki wọn ko awọn ọlọpaa naa kuro.

SP Irin-Koko sọ pe “igbesẹ naa waye ni ibamu pẹlu ipinnu ileeṣẹ ọlọpaa lati duro lai ṣegbe ati iduro deede awọn ilana ijọba tiwantiwa.” O ni idi ti awọn ọlọpaa fi wa lawọn ijọba ibilẹ wọnyii tẹlẹtẹlẹ naa ni lati dena wahala.

Ẹgbẹ oṣelu Actions Peoples Party, APP lo bori gẹgẹ bi alaga ni ijọba ibilẹ mejilelogun ninu mẹta lelgun to wa ni ipinlẹ Rivers ninu ibo ijọba ibilẹ to waye lopin ọsẹ to kọja, gẹgẹbi alamojuto agba fun eto idibo ti ajọ eleto idibo ipinlẹ Rivers gbe kalẹ, Adajọfẹyinti Adolphus Enebeli ṣe sọ lasiko to kede esi idibo ni ilu PortHacourt lọjọ Satide.

Igba akọkọ niyi ti ẹgbẹ oṣelu alatako yoobori eto idibo ijọba ibilẹ ni ipinlẹ Rivers lati ọdun 1999, nitori pe ṣaaju asiko yii ẹgbẹ oṣelu to ba wa nipo gẹgẹ bi gomina lo maa n ko gbogbo mudumudun ibo naa.

Oludije fun ẹgbẹ oṣelu Action Alliance, Uzodinma Nwafor lo bori esi idibo alaga ibilẹ ni ijọba ibilẹ Etche.

Orukọ awọn alaga tuntun ti gomina ipinlẹ Rivers, Seminalayi Fubara ṣebura fun ni:

Vincent Obu – ijọba ibilẹ Abua/Odual,
Chibudom Ezu – ijọba ibilẹ Ahoada-East,
Iyekor Ikporo – ijọba ibilẹ Ahoada-West,
Tonye Oniyide – ijọba ibilẹ Akuku-Toru,
Lazarus Nteogwuile – ijọba ibilẹ Andoni,
Sule Amachree – ijọba ibilẹ Asari-Toru,
Anengi Barasua – ijọba ibilẹ Bonny,
Harry Agiriye – ijọba ibilẹ Degema
Brain Gokpa – ijọba ibilẹ Eleme.
David Omereji – ijọba ibilẹ Emohua,
Monday Dumiye – ijọba ibilẹ Gokana,
Isreal Abosi – ijọba ibilẹ Ikwerre,
Martins Nwigbo – ijọba ibilẹ Khana,
Chijioke Ihunwo – ijọba ibilẹ Obio/Akpor,
Ọmọọba Isaac Umejuru – ijọba ibilẹ Ogba-Egbema-Ndoni,
Ishmael Oforibika – ijọba ibilẹ Ogu/Bolo,
Ọmọọba Igwe Achese – ijọba ibilẹ Okrika
Promise Reginald – ijọba ibilẹ Omuma.
Enyiada Cookey-Gam – ijọba ibilẹ Opobo/Nkoro,
Gift Okere – ijọba ibilẹ Oyigbo,
Ezebunwo Ichemati – ijọba ibilẹ Port Harcourt
Matthew Nenubari Dike – ijọba ibilẹ Tai.
Atiku atawọn gomina lẹgbẹ oṣelu PDP kan sara si Fubara fun iwa akin rẹ

Ẹgbẹ oṣelu PDP to n dari ijọba ni ipinlẹ Rivers ko kopa ninu eto idibo ijọba ibilẹ to waye ni ipinlẹ naa, amọṣa o awọn alaṣẹ ẹgbẹ oṣelu PDP naa kan ti kan sara si gomina Fubara pe o fi ọkan akin ṣe eto ijọba ibilẹ naa pẹlupẹlu gbogbo wahala ọrọ oṣelu to n ṣẹlẹ nibẹ.

Igbakeji aarẹ Naijiria tẹlẹ, Atiku Abubakar sọ pe abajade ibo naa fihan pe awọn eeyan ipinlẹ naa ti kọ ipakọ si iwa oṣelu baba isalẹ, oniwahala ati onijagidijagan.

Gomina ipinlẹ Bauchi, Bala Mohammed, to tun jẹ alaga igbimọ awọn gomina lẹgbẹ oṣelu PDP kan sara si i.

Awọn gomina ipinlẹ lẹgbẹ oṣelu PDP sọ pe apẹrẹ rere leyi jẹ fun ẹgbẹ oṣelu naa.

Ìdí tí àwọn Ọlọṣun ṣe ń gbé ìkókó o wọn wọnú odò lẹ́yìn ìbímọ

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ṣé wọ́n ní ìdálùú nìṣèlú,
Ọ̀jìnmì onímọ̀ nípa ẹ̀sìn ìbílẹ̀ pàápàá jùlọ ìmọ nípa ifá Olóyè Ifáyẹmí Elẹ́buìbọn tó jẹ́ Àràbà ti ìlú Òsogbo tó mọ̀ nípa àṣà àti ohun tó rọ̀ mọ́ ọ sọ̀rọ̀ pẹ̀lú àlàyé pé gbogbo ẹ̀bí ní ilẹ̀ Yorùbá ló ní àṣà àti ìṣe mọ̀lẹ́bí wọn tó jẹmọ́ ẹ̀sin kóówá wọn ní èyí tí wọn ń fi lé ọmọ lọ́wọ́.

Elẹ́buìbọn sọ pe gbigbe ọmọ wọnu odo jẹ ọkan lara aṣa awọn idile Olosun to jẹ wi pe oriṣa Ọṣun ni wọn n bọ. O sọ pe eyi jẹ ọna kan lati fi Osun mọ ọmọ naa gẹgẹ bi oriṣa ajọbọ ti idile wọn.

Odo ni agbegbe Ilaje
Ati pe: “Gbigbe ikoko wọnu odo jẹ ọna lati mu oju ọmọ naa mọ iṣẹṣe ati aṣa idile Olọsun”

Elẹ́buìbọn tun sọ pe igbesẹ naa ko mu ewu dani rara fun ikoko naa nitori pe obinrin agbalagba to ni iriri lo maa n gbe awọn ikoko naa wọnu odo ti ko jin pupọ.

O tun sọ pe igbesẹ naa jẹ ọkan lara iṣẹṣe to n fi oju ọmọ naa mọ pataki omi ati igbagbọ idile rẹ ninu oriṣa Osun ni eyi to saaba maa n waye lasiko ti ikoko naa ba wa laarin ọmọ oṣu meji si mẹfa.

Lakootan,yatọ si pe igbesẹ gbigbe ikoko wọnu odo jẹ ọkan lara ọna iṣẹṣe lati ṣe afihan ikoko si aṣa Yoruba; O tun jẹ ọna ti awọn kan gbagbọ pe wọn fi n da ọmọ ọkọ mọ yatọ si ọmọ ale eyi ti awọn oloyinbo n pe ni Deoxyribonucleic acid testing (DNA).

Ko tii si imọ ijinlẹ sayẹnsi kankan to ti fi idi awọn nnkan wọnyi mulẹ ati pe awọn iran kọọkan ti n pa wọn rẹ nitori ọlaju ati ẹsin miran.

Ilé-isé̩ orin wà lé̩yìn mi digbí – TG Omori

Oludari fonran orin, TG Omori, ti soro lori bi awon kan se so pe awon ilumooka Naijiria ko se satileyin fun nigba ti o wa ni ipo ailera.

Omori, eni to sese se ise abe kindinrin laipe yi, salaye pe awon akegbe ati ore re n “satileyin fun lai dawo duro” ninu ailera re, saaju ki o to de etigbo gbogbo eniyan.

Ninu oro kan lori ayelujara, Omori safihan imoore fun adura, atileyin, ati ife ti o ri gba lasiko naa.

O ro awon eniyan lati mase wo ohun ti awon elomiran n so, o pe won ni “aja to n gbo fun okiki.”

Lori X re, o ko o pe: “Gbogbo nnkan ti mo nilo ni adura, atileyin, ati ife, mo si dupe pupo pe mo ri eyi gba ni ekunrere.

“Ile-ise yii ati awon ore mi wa leyin mi fun opolopo osu saaju ki o to di ohun ti gbogbo eniyan mo. E ma se gbo ti aja to n gbo fun okiki. Jesu loba.”

Esi Omori waye leyin ti Portable da awon ilumooka Naijiria lebi pe won ko lati da owo fun un, bi o tile je wi pe won feran lati ran awon miran lowo, bii Bobrisky.

Francisca Owumi ti jáde láyé

Mary Fágbohùn

Irawo eto Elegbon Agba Naijiria teleri, Francisca Owumi, ti jade laye.

Onirawo eto naa jade laye leyin aisan ranpe.

Iroyin jade pe Francisca Owumi, eni to se ipo keji ninu abala akoko fun eto mohunmaworan Elegbon Agba Naijiria ni 2006, jade laye ni ojo kokandinlogbon osu kejo, 2024.

Nigba ti won n kede iku re lori ayelujara, awon ebi re ko o pe; “Omo wa ati arabinrin wa. Sun n re, Amin.”

Oloogbe Francisca, ti a mo fun ijo re, wa ninu ile pelu eni to jawe olubori ninu eto naa Katung Aduwak, Gideon Okeke, Ebuka Obi Uchendu, Maureen Osuji, ati awon miran.

Leyin eto naa, o wo ile ise orin Naijiria fun igba die pelu orin “Diva” ati “Gbadun You.”

Ìjọba ìpínlẹ̀ ogun gba ìwé àṣẹ ilé ọmọ aláìníìyá ogún

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ìjọba ìpínlẹ̀ ògùn ti gba ìwé àṣẹ iṣẹ́ ilé ọmọ aláìníyàá ogún ní ìpínlẹ̀ náà.

Èrèdí ìgbésẹ̀ ọ̀hún kò sẹ̀yìn bí ìjọba ṣe sọ pé àwọn ilé ọmọ aláìníyàá ọẹ́ẹ̀ ọ̀hún kò tẹ̀lé àwọn òfin tó yẹ láti dáàbò bo àwọn ọmọ tó wà ní ìkáwọ́ wọn.

Kọmiṣọna fun ọrọ awọn obinrin, Adijat Adeleye lo fi ọrọ naa lede nibi ipade awọn to ni ile ọmọ alainiya, eyii to waye ni ọọfisi ijọba, ni Oke-Mosan, niluu Abeokuta.

Kọmiṣọna naa fi aidunu rẹ lede lori bi awọn ile ọmọ alainiya kan ṣe n ṣe nipinlẹ naa, to si sọ pe ijọba ipinlẹ ọhun ko si ni tẹwọgba irufẹ iwa bẹẹ rara.

O ni ijọba ipinlẹ ogun ko ni faye gba ki wọn maa ta ọmọ, ki wọn maa ṣe agbatọ ọmọ lọna aitọ ati fifi iya jẹ ọmọ alainiya.

Kọmiṣọna naa fikun pe ile awọn ọmọ alainiya gbọdọ ni oju aanu, wọn si gbọdọ maa ṣetọju awọn ọmọ wẹwẹ daadaa pẹlu abo to peye fun wọn.

O fi kun pe afojusun ijọba to wa lode nipinlẹ Ogun ni lati ri pe abo to peye wa fun awọn ọmọ naa ki ẹnikẹni ma si le lo wọn lọna ti ko tọ.

Adijat ṣalaye siwaju si pe gbogbo awọn to ni ile ọmọ alainiya gbọdọ tẹle gbogbo ofin to rọ mọ iṣẹ wọn.

O ni “nnkan bii ogun ile ọmọ alainiya ni ọrọ naa kan bo tilẹ jẹ pe kii ṣe gbogbo wọn lo n ṣe awọn ohun to tapa si ofin bii aitẹle awọn ilana fifi ọmọ fun alagbatọ.

“Ṣugbọn a ti gbẹsẹ le iwe aṣẹ ile ọmọ alainiya ogun, a fẹ lo akoko wa lati ṣe iwadii daadaa ki a si mọ pe wọn n ṣe awọ ohun to tọ.

“A ti sọ fun awọn ti a gba iwe aṣẹ wọn ki wọn kọwe ẹbẹ fun iwe aṣẹ tuntun mii lẹyin oṣu kan, a si ti fun awọn ti a ko gba iwe aṣẹ wọn ni ilana tuntun ti wọn ko gbọdọ yẹba kuro ninu rẹ.”