Olùdíje fúnpò Ààrẹ Orílẹ̀ yìí lábẹ́ àṣìá ẹgbẹ́ òṣèlú All Progressives Congress, Aṣíwájú Bọla Hammed Tinubu, ti sọ pé kò sí ìdíwọ́ kankan tí ẹnikẹ́ni lè ṣètó rẹ̀ tó lè dí èròngbà òun láti di Ààrẹ orílẹ̀èdè yìí lọ́wọ́.
Níbi ètò ìpolongo ìbò rẹ̀ tó waye ni Nelson Mandela Freedom Park, nílùú Òṣogbo, ló ti sọrọ yii l’Ọ́jọ́rùú, ọjọ́ keji, oṣu Keji, ọdun yii. Tinubu ni koda bi wọn sọ owo Naira di kọbọ, oun yoo wọle ibo naa.
Tinubu, ẹni ti awọn minisita, awọn gomina atawọn eekan ninu ẹgbẹ oṣelu APC lorileede yii ba kọwọọrin sọ pe awọn araalu ti ṣetan lati fẹsẹ rin lọ sibudo idibo lati dibo fun ẹgbẹ oṣelu APC.
O ní, “Ojúbọ̀rọ̀ kọ́ la fi n gba ọmọ lọwọ ekurọ. A ki i ṣe ọmọ ale. Awa la fi wọn sibẹ, awa naa la maa rọpo wọn, a maa dibo, a maa wọle.
“Kò sí nǹkan tí wọ́n lè ṣe, koda, bi wọn sọ owo Naira di kọbọ, ibi ti a ti maa dibo ko jinna silee wa, a maa fẹsẹ rin lọ sibẹ, ibikibi to wu ki wọn gbe apoti idibo si, a maa debẹ.
“Bí ẹ bá sọ pé ẹ má a mú nǹkan sú wa, a ti rin jinna, a maa duro pẹlu ipinnu ọkàn lábẹ́ ẹ bó ti wù kó rí. Gbogbo ẹyin ọdọ ti ẹ n wa iṣẹ lẹ maa riṣẹ, a maa da oriṣiiriṣii ileeṣẹ silẹ fawọn ọmọ wa.
“Ẹ̀yin tí ẹ wà nílé ẹ̀kọ́, ẹ pè mí lọ́mọ àlè tí ẹ bà lò ju ọdún mẹ́rin lọ lẹ́nu ẹ̀kọ́ ọ yín, a maa sanwo ileewe yin, a si maa ya yin lowo lati fi ṣiṣẹ”.
Tinubu tún fi àwọn ọmọ ẹgbẹ́ náà lọ́kàn balẹ̀ nipinlẹ Ọṣun, o ni didun lọsan yoo so fun wọn nitori ẹrin àríngbẹ̀yìn lo maa ń ni ayọ̀ nínú.
Nigeria's Central Bank new governor Godwin Emefiele speaks during a media briefing to announce his monetary policy in Abuja on June 5, 2014. AFP PHOTO/STRINGER (Photo by STR / AFP) (Photo by STR/AFP via Getty Images)
Ẹ bẹ̀rẹ̀ sí ní san owó náírà tuntun kíá lórí káúntà – Báńkì àpapọ̀ pàṣẹ!
Ọrẹ Òtítọ́jù
Ṣé wọ́n ní tí ẹ̀gún bá débi hùn, ó fẹ́ yọ ni.
Báńkì àpapọ̀ orílẹ̀èdè yìí ti sọ ọ̀rọ̀ àṣẹ jáde sí gbogbo àwọn ilé ìfowópamọ́ tó kù pé kí wọ́n bẹ̀rẹ̀ sí ní-ín fi náírà tuntun san owó fún àwọn ọmọ Nàìjíríà nínú báńkì, lòdì sí àṣẹ tí wọ́n pa ṣáájú pe ẹnu ẹ̀rọ ATM nìkan ni kí wọ́n kó owó náírà tuntun sí.
Nínú àtẹ̀jáde kan tí olùdarí ẹ̀ka ibanisọ̀rọ̀ fọwọ́ si, gomina báńkì naa, Ọgbẹni Godwin Emefiele fi àṣẹ ránṣẹ́ sí awọn ile ìfowópamọ́ lati bẹ̀rẹ̀ si ni san àwọn owo tuntun ninu báńkì amọ o tun fi gbedeke ẹgbẹrun lọ́nà ogún lóòjọ́ lé e.
Wọ́n ni eléyìí ṣe pàtàkì nitori iya to n jẹ awọn ọmọ Nàìjíríà to n to sori ila gigun niwaju ẹ̀rọ ATM jakejado Nàìjíríà.
Emefiele ni awọn n ṣiṣẹ́ pọ pẹlu awọn Ileeṣẹ míì lati fi awọn to n ta owo ti wọn si n lo o nilokulo jofin paapaa àwọn to n fọn owo naa kiri ninu afẹ́fẹ́ ti wọn si n fi ẹsẹ tẹ ẹ mọ́lẹ̀ ni ode ijó.
Bakan naa lo mẹ́nu ba àṣà to gbode kan bayi pe ki wọn maa dede ko owo ti wọn ba gba ni báńkì pamọ ati pe awọn kan ti kii ṣe oṣiṣẹ báńkì kankan n ṣe pasiparọ owo naa fun awọn eeyan lórúkọ báńkì àpapọ̀.
Gbogbo èyí ni Ọ̀ga báńkì naa ni iwa ọ̀daràn gbaa ni to si lodi si abala ofin ile ìfowópamọ́ àpapọ̀ Nàìjíríà ti ọdun 2007.
Nàìjíríà bẹ̀rẹ̀ òfin “ma gbe owo rin gẹlẹ bi wọn ṣe gbe awọn owo tuntun naa sita lati se ayipada igba, ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta ati ẹgbẹ̀rún kan náírà ti atijọ.
Ẹ̀wẹ̀, igbesẹ tuntun yii ti fi oju awọn ọmọ Nàìjíríà ri mabo lẹnu akoko ranpẹ to waye.
Lẹ́yìn ọjọ́ Kẹwàá Oṣù Kejì, gbogbo owo náírà atijọ ni yoo di afisẹyin bi eegun ṣe n fi aṣọ ni Nàìjíríà eyi tumọ si wi pe ẹnikẹni ko le e ni anfani lati na awọn owo naa mọ lati fi ra tabi ta nkankan.
Ọwọ́ “ICPC” tẹ òṣèré tíátà tó ń ta owó Náírà tuntun.
Ọrẹ Òtítọ́jù
Bí ìwà ìbàjẹ́ bá wọ èèyàn àwùjọ kan lẹ́wù tán, tí onítọ̀ún yóó fi má a tẹ òfin Ìlú mọ́lẹ̀,kò ní-ín fura.
Àjọ tó ń rí sí ìwà ibajẹ ìbàjẹ́ àtàwọn ẹ̀sùn tó bá jọ mọ́ ọn, Independent Corrupt Practices and Other Related Offences (ICPC), ti mú ọ̀kan nínú àwọn òṣèré ilẹ̀ wa, Ọmọsẹyin Oluwadara Esther, ṣùgbọ́n tí gbogbo èèyàn mọ̀ sí Sinmisọla Gold, pé ó ń ta owó Náírà ilẹ̀ ẹ wa. Orí ayélujára ni òṣèré náà gbà lọ, tó ti kéde fún gbogbo ayé pé òun ń ta owó tuntun tí wọ́n ṣẹ̀ṣẹ̀ ṣe jáde tí ọ̀pọ̀lọpọ̀ èèyàn ń dààmú láti rí níbigbogbo.
Òṣèré tí wọ́n ló tún máa n ta ìpara, epo bẹntiróòlù, bẹẹ lo tun maa n ba awọn ti wọn ba fẹẹ rin irina-ajo lọ silẹ òkèèrè ṣeto ẹ, to si tun n ṣe awọn iṣẹ oriṣiiriṣii mi-in ni Alukoro ICPC, Azuka Ogugua, ni o lo anfaani owo Naira ilẹ wa ti ko fi bẹẹ si nita lati maa ta owo naa ni gbangba, to si n kede rẹ lori ayélujára.
Ogugua sọ pé àwọn kan ni wọ́n wáá ta àwọn lólobó lọ́jọ́ kìn-ín-ní, oṣù Kejì yii, nipa ohun ti ọmọbìnrin naa n ṣe. Eyi lo jẹ ki ajọ naa jade, ti wọn si ṣọ oṣere naa titi ti wọn fi ri i mu.
Ó fi kún un pé òṣèré yìí ló lẹ̀dí àpò pọ pẹlu awọn kan ti wọn jẹ oṣiṣẹ ileeṣẹ eto ìnáwó, ti wọn wọn si n ko owo naa kuro ninu banki ati awọn ibi gbogbo ti wọn ti n san an, ti wọn si n lọọ ta a ni ita fun awọn eeyan lọna ẹburu.
Alukoro náà sọ pé wọ́n ti fi ọwọ́ òfin gbé òṣèré yìí, o si ti wa lokolo ICPC, nibi to ti n ran wọn lọwọ lori iwadii wọn lori owo Naira tita ati ipalara to le mu ba ọrọ aje ilẹ wa.
Ṣùgbọn ọ̀tọ̀ lojú tí ọ̀pọ̀ èèyàn fi wo ọ̀rọ̀ ọ̀hún, ọrọ buruku lawọn kan n sọ si ajọ naa pẹlu bi wọn ṣe mu ọmọbinrin yii, wọn ni eyi ti wọn ni ki okobo wọn bọ, wọn ko bọ ọ. Ọkunrin kan kọ ọ sabẹ iroyin naa lori sítágíràmù ICPC pé, ‘awọn ICPC yii ko le mu ileeṣẹ banki apapọ ilẹ wa atawọn oṣiṣẹ wọn to n ko owo naa jade fun awọn eeyan. Ẹ wa si Jobi Fẹlẹ Way, n’Ikẹja, ki ẹ waa wo bi wọn ṣe n ta owo fun awọn oloṣelu lọkunrin ati lobinrin.
Ẹnìkan toó pera ẹ̀ ní homestyle_dishes sọ pe ‘ Ṣe ni ki ẹyin eeyan wọnyi lọọ mu awọn máníjà banki ti wọn n ta owo tuntun yii nitori ìmọtara wọn nìkan. Kẹ́ ẹ tún mú awọn to n ta owo nàà láwọn kílọ́ọ̀bù ati ni patí kaakiri, ti awọn mẹ̀kúnù si wa nibẹ ti iya n jẹ wọn.
Ebi n pa awọn eeyan ku, awọn meji ni wọn ku síleéòwòsàn lánàá, alaboyun kan ti ọmọ ọdun marun-un kan, nitori ko si owo ti wọn le san silẹ lọsibitu ati eyi ti wọn le fi ra oogun. Oju opo ko si ja gaara lanaa to fi jẹ pe wọn ko le fi owo ranṣẹ si asunwọn ẹlomi-in. Ninu gbogbo ohun ti a ba n ṣe, ẹ jẹ ka maa ranti pe Ọlọrun to da wa wa laaye, yoo si ṣedajọ onikaluku lasiko to ba yẹ.’
Àwọn ọmọ ẹgbẹ́ òṣèlú PDP ń lépa ẹ̀mí-in wa- APC Osun fẹ̀sùn kàn
Fẹ́mi Akínṣọlá
Àwọn àgbààgbà ẹgbẹ́ òṣèlú All Progressives Congress, APC ní ìlú Ede, ìpínlẹ̀ Osun ti fẹ̀sùn kan ẹgbẹ́ òṣèlú Peoples Democratic Party, PDP ìlú Ede wí pé wọ́n ń lépa ẹ̀mí àwọn.
Àtẹ̀jáde kan látọwọ́ Muftau Oyewale àti àwọn àgbà ẹgbẹ́ òṣèlú APC mẹ́rìndínlọ́gbọ̀n mìíràn ní àwọn jàǹdùkú ẹgbẹ́ òṣèlú PDP yabo ilé ẹgbẹ́ àwọn tó wà ní ìlú Ede tó jẹ́ ìlú gómìnà Ademola Adeleke tí wọ́n sì bẹ̀rẹ̀ sí ní na àwọn tí wọ́n bá níbẹ̀.
Oyewale ní àwọn jàǹdùkú náà fẹ́ gba ẹ̀mí lọ́rùn àwọn ni àmọ́ orí ló kó àwọn yọ lọ́wọ́ wọn àmọ́ àwọn ènìyàn àwọn farapa yánnayànna.
Ó ní ìkọlù ọ̀hún kò ṣẹ̀yìn ìdájọ́ ìgbìmọ̀ tó ń gbọ́ ẹ̀hónú ìbò ìpínlẹ̀ Osun èyí tó kéde rẹ̀ pé gómìnà àná ní ìpínlẹ̀ náà, Gboyega Oyetola ló jáwé olúborí níbi ètò ìdìbò tó wáyé ní ìpínlẹ̀ Osun lọ́jọ́ Kẹrìndínlógún oṣù keje ọdún 2022.
Ó ṣàlàyé pé kò pẹ́ púpọ̀ tí adájọ́ kéde ìdájọ́ rẹ̀ tí àwọn jàǹdùkú fi bẹ̀rẹ̀ ìkọlù wọn, tí àwọn jàǹdùkú náà sì jó ilé ẹgbẹ́ àwọn tó wà ní Èdè South níná.
Bákan náà ló ní àwọn jàǹdùkú náà tún ṣe ìkọlù sí ilé ẹgbẹ́ APC tó wà ní Ede North tí wọ́n sì ba gbogbo nǹkan tó wà níbẹ̀ jẹ́.
Àwọn àgbààgbà náà ní ẹ̀ṣẹ̀ tí àwọn ṣẹ ẹgbẹ́ òṣèlú PDP kò kọjá bí àwọn ṣe gbé àkànṣe àdúrà kan kalẹ̀ lórí ìjáwé olúborí Oyetola ní Tribunal.
Àtẹ̀jáde náà tún fẹ̀sùn kàn pé àwọn ọmọ ẹgbẹ́ PDP náà tún ń dúnkokò mọ́ àwọn pé àwọn máa pa àwọn tí àwọn yóò sì tún dáná sun ilé àwọn.
Wọ́n wá rọ Iléeṣẹ́ ọlọ́pàá àti àwọn ẹ̀ṣọ́ ààbò mìíràn ní ìpínlẹ̀ Ọsun láti dá ààbò bo gbogbo àwọn ọmọ ẹgbẹ́ òṣèlú APC tó wà ní ìlú Ede nítorí inú fu àyà fu ni àwọn wà báyìí.
Bákan náà ni wọ́n rọ Iléeṣẹ́ ọlọ́pàá láti ṣèwádìí gbogbo ìkọlù tó wáyé sí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ APC ní ìpínlẹ̀ náà lẹ́nu ìgbà tí ìdájọ́ Tribunal ti wáyé.
Wọ́n fi kun pé kìí ṣe ẹ̀ṣẹ̀ fún àwọn láti jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ APC nítorí gbogbo ènìyàn ìlú Ede kò lè jẹ́ PDP àti pé àwọn ọmọ ẹgbẹ́ PDP wà ní Iragbiji tó jẹ́ ìlú Oyetola.
“Kò sí ẹni tó ṣe ìkọlù sí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ PDP to wà ní Iragbiji kódà nígbà tí INEC kéde pé Oyetola kọ́ ló wọlé ìbò kí wá ló dé tí àwa kò ní rímú mí nítorí a jẹ́ ọmọ ẹgbẹ́ APC ní Èdè?”
Nígbà tó ń fèsì sí ẹ̀sùn APC, alága ẹgbẹ́ òṣèlú PDP ní ìpínlẹ̀ Osun, dókítà Akindele Adekunle ní irọ́ pátápátá ni gbogbo ẹ̀sùn tí APC fi kan ọmọ ẹgbẹ́ àwọn.
Adekunle ní ìdààmú bá APC nítorí pé wọ́n fẹ́ jí ipò tí kìí ṣe ti wọn gbà lọ́wọ́ ẹgbẹ́ àwọn ni gbogbo irọ́ tí wọ́n ń pa.
Ó ní àwọn kò ní jàǹdùkú kankan tó ń ṣiṣẹ́ fún àwọn pé àwọn kò dàbí APC tó ń ti àwọn jàǹdùkú lẹ́yìn fún ọdún mẹ́rin tí wọ́n fi wà nípò.
Nigeria's Central Bank new governor Godwin Emefiele speaks during a media briefing to announce his monetary policy in Abuja on June 5, 2014. AFP PHOTO/STRINGER (Photo by STR / AFP) (Photo by STR/AFP via Getty Images)
Ọ̀gá àgbà CBN wí tẹnu ẹ̀ lórí owó naira tuntun,níwájú àwọn aṣòfin Orílẹ̀ yìí
Ọrẹ Òtítọ́jù
Gómìnà báńkì àpapọ̀ Orílẹ̀ yìí, CBN, Godwin Emefiele ti sọ pé àwọn ilé ìfowópamọ̀ yóó tẹ̀síwájú láti máa gba owó náírà àtijọ́ lẹ́yìn gbèdéke iye ọjọ́ tí wọ́n kéde ṣaájú.
Ṣaaju ni CBN ti kọkọ ṣe afikun gbedeke ti awọn araalu gbọdọ lọ paarọ owo atijọ si tuntun, lẹyin ti awọn araalu fariga latari iṣoro ti wọn dojukọ lati paarọ owo naa.
Amọ lasiko to yọju siwaju ile aṣojuṣofin lori ọrọ naa, gomina banki ọhun sọ pe awọn yoo ṣi maa gba owo atijọ ti akoko ti wọn kede lati paarọ owo ọhun ba ti kọja.
O ni bo tilẹ jẹ pe awọn eeyan ko le maa na owo naa lawujọ mọ, CBN yoo ṣi maa gba owo naa.
O ṣalaye fun awọ aṣofin naa pe oun tẹkọ leti lọ si oke okun ni ko jẹ ki oun kọkọ yọju si wọn lasiko ti wọn kọkọ kọwe pe oun.
Lẹyin naa lo rọ awọn aṣofin naa ki wọn gba ofin naira tuntun ọhun laaye lati mulẹ.
Nigba to n sọrọ lori eredi ti wọn ṣe tẹ owo tuntun, o ni ohun ti CBN n ṣe wa ni ibamu pẹlu bi aye ṣe n yi.
O fi kun pe iye owo to wa nigboro ko si ni ikawọ banki naa.
Emefiele tun ṣalaye pe wọn ko fẹ ki oloriojori maa gba owo to pọ ju lo jẹ ki wọn fi gbedeke le iye owo ti eeyan le gba lori ẹrọ ATM lojumọ kan.
O fi kun pe awọn mọ pe ilana tuntun lori gbedeke iye ti eeyan le gba lojumọ yoo pa awọn eeyan kan lara, amọ wọn ṣe ofin naa pẹlu erongba rere fun awọn araalu.
Àti pé ìlànà tuntun ọ̀hún yóó ran ìjọba lọ́wọ́ láti kojú ìṣòro ètò ààbò tó ń bá Orílẹ̀ yìí fínra
Àtubọ̀tán ayé! Idris fipá bá ẹlẹ́hàá lò pọ̀ nínú mọ́ṣálásí, kan n‘Íbàdàn
Fẹ́mi Akínṣọlá
Wọ́n ní tọ́ ọmọ ọ̀ rẹ sí ìlànà Ọlọ́run, kó má dà
gbà ya gànálugi.
Àwọn ẹgbẹ́ Mùsùlùmí lóríṣìíríṣìí ni wọ́n tú jáde lọ́jọ́ Ajé, ọgbọ̀ńjọ́, oṣù Kín-ín-ní, ọdún yìí láti fẹ̀hònù hàn nílùú Ìbàdàn, níìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ látàrí bí ọmọkùnrin kan tí wọ́n porúkọ rẹ̀ ní Idris, ṣùgbọ́n tí àlàjẹ́ rẹ̀ ń jẹ́ Késárì ṣe wọnú Mọ́ṣálásí kan lọ ní agbègbè Iwo Road, tó sì lọ̀ ọ́ fipá bá ẹlẹ́hàá tó wà nínú Mọ́ṣálásí ọ̀hún sun-un-run kòtọ́ lọ́jọ́ Àìkú, ọjọ́ kọkàndínlọ́gbọ̀n, oṣù Kín-ín-ní, ọdún yìí.
Ọmọ ọ̀kan nínú àwọn onímọ́tò ni wọ́n pe ọmọkùnrin tó yọ́ wọnú mọ́ṣáláṣí ọ̀hún, tó sì fipá bá obìnrin tó wà nínú aṣọ ẹ̀há lò pọ̀.
Ìbínú ọ̀rọ̀ yìí ni àwọn àgbààgbà ẹlẹ́sìn Mùsùlùmí nílùú Ìbàdàn, èyí tí gbajúmọ̀ oníwáàsí n-nì, Sheik Amúbíẹyá, darí ṣe fi ẹ̀hónú hàn ta ko ìwà ìtàbùkù sí ọmọlúàbí ọ̀hún .
Ìròyìn Òwúrọ̀ gbọ́ pé ọmọ bíbí inú ọ̀kan lára àwọn adarí ẹgbẹ́ onímọ́tò tí wọ́n ń pè ní Al-Majiri ni Idris. Ọwọ́ àwọn agbófinrí ti tẹ ọmọkùnrin ọ̀hún tó hùwà a kòtọ́ yìí, wọ́n sì ti mú un lọ sí ẹ̀ka iléeṣẹ́ ọ̀tẹlẹ̀múyẹ́ àwọn ọlọ́pàá, níbi tí wọ́n ti ń fọ̀rọ̀ wá a lẹ́nu wò.
Ohun tí àwọn ẹgbẹ́ Mùsùlùmí ọ̀hún ń bèèrè fún ni pé kí wọ́n má ṣe jẹ́ kí ọmọkùnrin náà lọ láì jìyà. Kí wọ́n fìyà tó tọ́ jẹ ẹ́ kó lè jẹ́ ẹ̀kọ́ fún àwọn tó bá tún ní-in lọ́kàn láti dánrú ẹ̀ wò.
Mẹrinla ninu awọn ẹlẹwọn ti wọn kaakiri ipinlẹ Ogun ni wọn gba ominira kuro lahaamọ lọjọ Iṣẹgun ọsẹ yii ti i ṣe ọjọ kọkanlelọgbọn, oṣu kin-in-ni ọdun 2023. Adajọ agba nipinlẹ Ogun, Mosunmọla Arinọla Dipẹolu lo sọ wọn di ominira pẹlu alaye pe ki wọn maa lọ ṣugbọn ki wọn ma dẹṣẹ mọ.
Ọgba ẹwọn Ọ̀bà, Ibara ateyi ti wọn n pe ni Borstal to wa l’Abẹokuta lawọn ẹlewọn naa ti gba itusilẹ, pẹlu eyi to wa n’Ijẹbu-Ode ti i ṣe ikẹrin wọn.
Adajọ agba Dipẹolu paṣẹ itusilẹ naa lasiko ti wọn n ṣeto kan to ni i ṣe pẹlu bi ọgba ẹwọn ṣe n kun akunfaya, eyi to waye ninu ọgba ile-ẹjọ nla ti wọn n pe ni Judiciary Complex to wa niluu Abẹokuta.
Awọn ẹlẹwọn to gba itusilẹ yii ti wa nibẹ lati ọdun 2015,2016 ati 2017. Awọn mi-in kan ṣaa wa nibẹ ni, wọn ko ti i foju ba ile-ẹjọ, eyi ti ko yẹ ko ri bẹẹ bi Adajọ Dipẹolu ṣe sọ.
Adajọ Dipẹolu ṣalaye pe itusilẹ toun fun awọn ẹlẹwọn naa wa ni ibamu pẹlu ẹtọ, nitori wọn ko le wa ninu ẹwọn fungba pipẹ bẹẹ lai foju bale-ẹjọ.
O fi kun un pe DPP, iyẹn Director Of Public Prosecution to yẹ ko maa fun kootu nimọran to yẹ lori igbẹjọ ko ṣe bẹẹ fawọn ẹlẹwọn yii.
Nibi tọrọ ọhun buru de, Adajọ agba fidi ẹ mulẹ pe ẹjọ tẹlomi-in tori ẹ wa lẹwọn latọdun mẹjọ sẹyin ko ni faili kan ṣoṣo, ko si akọsilẹ ti wọn yoo fi to iwe rẹ, iru ẹni bẹẹ si wa lọgba ẹwọn lai jade.
Eyi lo n fa a ti awọn ọgba ẹwọn ṣe n kun akunfaya bi Adajọ Dipẹolu ṣe wi.
Nigba ti awọn eto bi eyi ba si ti n waye, o ni anfaani kan ni lati din ero ku lawọn ọgba ẹwọn to wa nipinlẹ Ogun.
Awọn ẹsun bii igbimọpọ-ṣiṣẹ ibi, idigunjale,igbinyaju lati paayan,ijinigbe,ifipabanilopọ ati bẹẹ bẹẹ lọ ni awọn ti wọn gba idande yii lufin ẹ ti wọn fi dẹni ahamọ,nigba ti ori si ti ba wọn ṣe ti wọn ti gba ominira yii, Adajọ agba gba wọn nimọran pe ki wọn dẹkun iwa to le da wọn pada sọgba ẹwọn ti wọn ti kuro.
O ni ki wọn jẹ ọmọluabi, nitori a ki i ri ẹfọn i ta lẹẹmeji, bi wọn ba tun fi bọ sọwọ ofin lẹẹkan si i,anfaani bii eyi ko ni i tọ si wọn mọ ladajọ agba wi.
Gomina Ipinle Eko, Ogbeni Babajide Sanwo-Olu, ti n ko oruko re sinu iwe itan ni Ipinle Eko bayii.
O ti di gomina akoko to koko seto reluwee igbalode ayara bi asa si Ipinle Eko, ati ni Naijiria.
Eyi waye bi won se se afihan ati itowo Blue Line Rail han araye, ti o n dan gbinrin, to si n yo kululu lori irin.
Aare Muhammadu Buhari lo si reluwee naa ni ose kan seyin.
Oko oju irin yii ni yoo maa ko opolopo egberun eniyan lojumo, ti yoo si je ki wahala irinna o dinku.
Aipe yii ni yoo bere ise.
Bakan naa, eto oko oju irin Red Line naa ti fee pari.
Gege bi Gomina Sanwo-Olu se so, ohun naa yoo di amulo, tori won ti ra gbogbo irin ise ti won nilo fun un, ti won si ti fee ko oju irin reluwee re tan.
Eyi je okan lara awon aseyori gomina naa.
Bi o se wa n se eyi ni ijoba re n ko ile iwe nla nla, o n ko osibitu, o n re iranswo fun ise okowo, o n fun awon onifiimu ni owo iranwo, to si n se itoju awon arugbo naa.
– Ìpínlẹ̀ Èkó le téńté lórí àtẹ àwọn tó forúkọ sílẹ̀, sùgbọ́n Òkè Ọya ni olùdìbò pọ̀ sí jù
– Omilẹgbẹ èrò: Ganduje fi idán han Tinubu ní Kano
– Atiku náà ń fakọyọ títí dé Anambra
– Obasanjo, Clark kéde àtìlẹ́yìn fún Obi
– Kwakwaso ń pòwe pé kannakáná p’ọmọ ẹ̀gà…
Gege bi atampako se maa n juwe okankan, ibo Oke Oya (North) ni yoo se atoka eni ti yoo bori idije ipo aare to n bo.
Idi ni pe Oke Oya ni awon oludibo po si julo.
Gege bi iroyin to jade lati odo ajo eleto idibo INEC, awon eniyan to foruko sile fun idibo je aadorun milionu ati meta o le die (93, 469,008).
Ninu eyi, milionu kan o din laadorin ni Oke Oya ko, bi o tile je pe Ipinle Eko lo ni oludibo julo laarin awon ipinle to ku.
Lapapo, ile Yoruba (South-West) ni bii milionu mejidinlogun (17,958,966).
Tinubu ni Knno
Niger-Delta (South-South) ni milionu meedogun o din die (14,440,714), nigba ti ile Igbo (South-East) ni milionu mewaa ati die (10,907,606).
O jo pe idi niyii ti oludije ipo Aare ni egbe All Progressives Congress, Asiwaju Bola Tinubu, fi n sise takuntakun ni Oke Oya.
Ko si abala orile ede yii ti ko maa kampee kaakiri, debi pe o sese lo si Enugu ni, to si se alaye ohun ti o fe gbe se fun opo awon oludibo.
Sugbon sa o, o mo ibi ti bota ti le de ori buredi re ju, ko si fi ibe sere.
Ti a b awa wo ibi ti Tinubu ti ri ero ju, Kano ni.
O ti n ri ero ni awon ipinle to ti n se kampee kaakiri, sugbon eyi to ba pade ni Kano se ara oto.
Obitibiti ero naa po de gongo debi pe okan oun ati awon olori egbe APC fee fo jade ni aya won nibi ti inu won dun de.
O tun je ohun iyanu pe awon opolopo egbe agbaboolu kaakiri Naijiria lo tun lo pade Tinubu lojo naa.
Eyi ko sele ri fun oludije ibo aare kankan.
Koda, bi Oloogbe MKO Abiola se gbayi to, to si nawo si ere idaraya, ti aye fi n pe e ni Pillar of Sports, awon egbe agbaboolu ko se bee fun ni 1993.
Sugbon sa o, iromi to n jo leti omi, onilu re wa ninu odo.
Eni to fi idan nla yii han Tinubu, to jo pe o seru ba awon oludije miran ni Gomina Ipinle Kano, Alagba Abdullahi Ganduje.
Ganduje wa lara awon to nigbagbo ninu Tinubu gidi.
O wa lara awon ti won jo pete ati-gbapoti naa.
Koda, oun ni won koko n so pe yoo se igbakeji, ki kinni naa to yi sori Kashim Shettima.
Sibesibe, Ganduje ko yese leyin Tinubu.
Lati ojo pipe, ibo Kano lo fee se pataki ju ni orile ede yii.
Ibe ni ibo to le ni milionu ti maa n yo gija, to si maa n gba awon alatako ni agbawole.
Ohun ti o tun se pataki ninu idije 2023 fun Tinubu ni pe awon gomina Oke Oya miran wa leyin re bi ike.
Lara won ni Gomina Ipinle Kaduna, Nasir el-Rufai ati Aminu Masari ti Katsina.
Ni ipinle mejeeji yii, obitibiti oludibo naa wa nibe.
Bakan naa ni awon gomina Borno, Kebbi, Zamfara ati Nasarawa.
Eyi lo maa n mu ki inu awon ololufe Tinubu ma ani i lokan pe nnkan yoo senu rere fun awon.
Oludije egbe Peoples Democratic Party, Alagba Atiku Abubakar; ti Labour Party, Peter Obi pelu New Nigerian People Party naa n pade oludibo kaakiri Naijiria.
Ero nla nla lo n pade Atiku naa, gege bi o se sele ni Anambra.
Ni ti Obi, o tun ti ri atileyin awon agbaagba bii Oloye Olusegun Obasanjo, Edwin Clark ati Afe Babalola.
Oludije kan ti awon amoye wa so pe ko see f’owo ro danu ni Rabiu Kwakwanso.
Oun naa ko yee se akitiyan , ti igbagbo si wa pe o seese ko gba ipo keta.
Yóó ṣòro láti yí ìdàjọ́ náà padà nílé ẹjọ́ ọ kòtẹ́milọ́rùn
Fẹ́mi Akínṣọlá
Agbẹjọ́rò àgbà nílẹ̀ yìí Amòfin Fẹ́mi Fálànà ti ní yóó ṣòro láti yí ìdàjọ́ náà padà nílé ẹjọ́ ọ kòtẹ́milọ́rùn.
Fálànà sọ pé “Ohun tó yẹ kí àwọn olùdìbò lágbègbè yẹn ṣe ni kí wọ́n pe INEC lẹ́jọ́ pé àjọ náà fi ìbò o wọn ṣòfò.”
Gẹ́gẹ́ bíi ohun tó sọ, yóó ṣòro fún àwọn agbẹjọ́rò Adeleke láti yí ìdájọ́ tó wà nílẹ̀ padà tí wọ́n bá dé ilé ẹjọ́ kọ̀tẹ́milọ́rùn.
Ó ní “Bí mo ṣe ń wo ìdájọ́ yìí, mo gbàgbọ́ pé yóó ṣòro láti yí ìdájọ́ náà padà.”
“Orí INEC ló yẹ kí wọ́n ti fọ́ àgbọn ohun tó ṣẹlẹ̀.”
“Ó yẹ kí INEC padà lọ tún èrò rẹ̀ pa kí irúfẹ́ nǹkan báyìí má baà wáyé mọ́.”
“Nítorí tí irúfẹ́ nǹkan báyìí bá wáyé nínú ètò ìdìbò Ààrẹ, ó lè dá rúgúdù tí apá INEC fúnra rẹ̀ kò ní-ín ká.”
Ẹ̀wẹ̀, Ademola Adeleke tí ilé ẹjọ́ ní kí wọ́n gba ipò lọ́wọ́ ẹ̀ fún Oyetola ti sọ fún àwọn alátìlẹ́yìn rẹ̀ kí wọ́n má fa wàhálà kankan nítorí òun yóó gba ilé ẹjọ́ ọ kòtẹ́milọ́rùn lọ.
Àmọ ṣá, àwọn alátìlẹ́yìn rẹ̀ kan ti ṣe ìfẹ̀hónúhàn nílùú Osogbo lópin ọ̀sẹ̀.
