Isreal DMW jé̩jè̩é̩ ’títí ikú yóò fi yà wá’ sí Davido
Mary Fágbohùn
Alakoso eekaderi Davido, Isreal DMW, ti jeje, o si bura pe oun yoo maa ba oga oun sise titi lai.
Olorin to sere ni gbagede 02, lati oju awe Instagram re, jeje lati ku pelu oga re.
Lati safihan isotito re fun Davido, o ni oun n kuro pelu Davido ati pe oun yoo ku pelu re.
O wi pe: “A jo n kuro. A jo n ku papo. E se sir. Ko si aaye fun iranu.”
Mi ò so̩ pé ìyàwó mi fé̩ mi nítorí owó’ – Julius Agwu
Mary Fágbohùn
Ogbontarigi osere tiata ati aderinposonu Julius Agwu ti se oro to so pe iyawo re teleri, Ibiere Maclayton, fe nitori owo.
E ranti pe ninu irohin kan lati ara iforo-wani-lenu-wo to se ni oro ti jade pe o soro lerefee pe iyawo oun teleri “fe oun nitori owo ti o wa lowo re ni igba naa.”
Amo sa, ninu oro to so ninu womi ki n wo o to se lori Instagram pelu atokun eto Daddy Freeze, Julius Agwu so pe oun ko so bee.
Daddy Freeze: “Won ni e so pe iyawo yin, IB, fe e yin nitori owo. E jowo, e soro lori re.”
Julius Agwu: “Iwe irohin Punch se iforo-wani-lenu-wo pelu mi. Mi o so nnkan to jo bee. Mo ri nnkan naa laipe, Segun Arinze fi ranse si mi.
“Mi o le ba ara mi je ni ona bee. Iyawo mi teleri ko fe mi nitori owo kankan. Ati pe Julius Agwu ko so bee. Iya awon omo mi ni. Mi o le so iru nnkan bee nipa re.”
Àìtètè rí àyè̩wò àìsàn ló pa Sound Sultan – 2Baba
Mary Fágbohùn
Ogbontarigi olorin Naijiria, Innocent Ujah Idibia, ti a mo si 2Baba, ti so pe ko ye ki ore oun ati olorin, Sound Sultan, eni ti arun jejere ona ofun se iku ni 2021 ku ka ni o tete mo nipa arun jejere naa.
O ni nigba ti olorin ‘Jagbajantis’ naa si wa lori idubule aisan, won ro pe ako iba ni.
O tun da eto ilera orile ede yi ti ko peye lebi fun aitete se awari aisan naa.
Ogbontarigi olorin naa farahan lori eto Afrobeats podcast laipe yi ti omo Britaini-Naijiria, Adesope Olajide, ti a mo si Shopsydoo se atokun re.
Atokun naa beere pe: “Bawo ni ibasepo re pelu Sound Sultan ati pe bawo ni ipadanu re se ri ni ara re?”
2Baba fesi pe: “O [Sound Sultan] je okan lara awon ti o ‘dara ju’, ti mo ba le lo oro naa. O je okan lara awon eniyan ti o ‘dara ju’ ti o le ba pade, bii Angeli.
“Fun igba pipe, mi o fe gba a mora, o dabi awada. Iwadii aisan naa pe. A ro pe ako iba lasan ni, o se ayewo ni Naijiria. Sugbon mi o fe wo inu gbogbo re.”
E ranti pe Sound Sultan jade laye ni United States ni ojo kokanla osu keje, 2021, ni eni odun merinlelogoji, laipe die ti won se awari aisan ti o ni bii jejere ona ofun (Angioimmunoblastic T-cell lymphoma)..
O̩mo̩ o̩dún márùn ún ni mí nígbà tí P-Square gbé orin, ‘Bizzy Body’ jáde – Ò̩ré̩bìnrin Paul, Ifeoma
Mary Fágbohùn
Ivy Ifeoma, orebinrin olorin olugbafe eye ati enikeji P-Square, Paul Okoye, ti a mo si Rudeboy, ti safihan pe omo odun marun un ni oun nigba ti won gbe orin won ti gbogbo ile mo ni, ‘Bizzy Body” jade.
Eni odun metalelogbon naa lo si oju awe Tiktok re lati fi fonran ara re nibi to ti n jo si orin ‘Bizzy Body’ lede eyi to mu ki afenifere kan beere fun ojo ori re nigba ti orin naa jade.
Afenifere naa ko o pe: “Omo odun meloo ni oun nigba ti ololufe re ati arakunrin re gbe orin yi jade?”
Nigba ti yoo fesi, Ifeoma kan ko o pe: “Marun un.”
E ranti pe Rudeboy, eni odun mokanlelogoji, safihan Ifeoma (ti o je omo odun mejilelogun nigba naa) bii orebinrin re tuntun ni osu kejila 2022, leyin odun kan ti oun pelu iyawo re teleri Anita Okoye pinya.
Bí àwo̩n òsìsé̩ NFF se pa ìran bó̩ò̩lù gbígbá mi – Olorin, Crayon
Mary Fágbohùn
Gbajumo olorin, Charles Chibuezechukwu, ti a mo si Crayon, ti seranti bi awon osise ajo apapo boolu Naijiria (Nigeria Football Federation, NFF), se ge iran re bii agbaboolu kuru leyin ti won yan awon omo egbe agbaboolu orile ede lati awon idile ti o lowo.
Olorin ‘Trench To Triumph’ naa so pe won yan oun bii okan lara awon odo agbaboolu fun orile ede ni 2015 sugbon ti awon osise ti won kun iwa jegudujera ja oun sile.
O safihan eyi ninu iforo-wani-lenu-wo to se laipe pelu ile ise asoromagbesi Cool FM Naijiria ni Eko.
O so pe isele naa lowo si ibanuje okan ti oun koju ni odun 2015.
Crayon wi pe, “Mo di eni to ni ibanuje okan ni 2015 nitori pe mi o le lo si fasiti. Gbogbo awon ore mi wa ni ile iwe. Ni igba naa mo si sunmo awon ore mi. Emi ni mo kere ju laarin awon ore mi. Ara mi maa n ya gaga ni igbakugba ti won ba wa ni ayika mi. Gbogbo won ri iwe igbawole si fasiti ni Ghana, Benin, abbl. O wa ku emi nikan ni adugbo.
“O sun mi gidi. Mi o ni nnkan ti mo le se, ko si ibi ti mo le lo. Ise agbaboolu ni igba naa ko se deede fun mi. Mo maa n gba boolu tele. Mo je agbaboolu gidi. Won n pe mi ni ‘Coutinho’ ni adugbo mi. E mo Coutinho to n gba bowolu fun Liverpool?
“Mo gbiyanju lati mu boolu gbigba bii ise sugbon ko sise fun mi nitori Naijiria kun fun iwa jegudujera. Opolopo iwa ibaje lo wa. Mi o fe daruko nitori o le dun awon eniyan kan. Oruko nla ni; awon agba osise [boolu].
“Ni igba naa mo lo fun idanwo kan ni Surulere [papa isere orile ede], won [awon osise NFF] mu mi leyin eyi ti won ja mi sile ki won le mu elomiran nitori eni naa lowo o si mo eniyan. Nitori naa, ni igba naa, mo ni ijakule. mo pada sile pelu ibanuje okan.”
È̩sìn ti fa ò̩pò̩lo̩pò̩ aburú ní Afrika – Agbéréjáde, Austin Faani
Mary Fágbohùn
Austin Faani, Oko ilumooka agberejade Naijiria ati osere tiata, Chacha Eke ti so pe esin fa opolopo aburu ju sise nnkan to dara lo ni Afrika.
Faani so eyi nigba to n safihan ohun ti o se nigba ti iyawo re ni aarun opolo.
Nigba to n ba awon eniyan Meticulous People Foundation Outreach, ile ise kan to n ri si oro awon alarun opolo, eyi ti Chacha je oludasile re, Faani seranti bii olusoaguntan kan se tan n lati se irubo pelu ewure ni ona lati mu ki ara iyawo re ya.
Nigba to fi fonran naa lede ni oju opo Instagram re, Chacha Eke ko o pe: “Gbogbo aye lo mo pe maa nilo ‘igbala’ nitori naa won ti ‘Austin Faani’ si ona mi.”
O wi pe: “Mo je eni to ni esin sugbon mo gbagbo pe esin ti se opolopo aburu si awon eniyan Afrika ju nnkan miran lo.
“Ni osu kokanla 2012, mo lo si ile ijosin kan nitori pe mo so fun olusoaguntan pe baba iyawo mi pa maalu pupo fun un, nitori naa o ni ki n pa nnkan fun un. Nitori naa mo sare lo si oja Abraka mo si ra ewure ti o tobi fun n sugbon ni opin gbogbo re, aisan naa ko kuro ni ara re.”
Tìbúnà dá Tinubu láre Obi àti Atiku kùnà pátápátá
Fẹ́mi Akínṣọlá
Ọjọ́ tí a kò dá ni kìí kò,pin-in-pìn-pin ti pin báyìí lórí awuyewuye tó ń wáyé lórí àbájáde èsì ìdìbò sípò Aarẹ ilẹ̀ wa tó wáyé nínú oṣù Kejì, ọdún yìí, pẹ̀lú bí ilé-ẹjọ́ tó ń gbọ́ ẹ̀sùn ìdìbò ọ̀hún ṣe sọ pé Ààrẹ Bọla Tinubu tó wà nípò náà ló jáwé olúborí lásìkò ìdìbò ọ̀hún.
Ìgbìmọ̀ ẹlẹ́ni márùn-ún tó jókòó láti gbọ́ ẹjọ́ kò tẹ́mi lọ́rùn tí àwọn olùdíje sípò Ààrẹ lábẹ́ ẹgbẹ́ òṣèlú PDP, Alaaji Atiku Abubakar, ojúgbà rẹ̀ láti inú ẹgbẹ́ Labour, Peter Obi, àti ẹgbẹ́ APM pè ti dá ẹjọ́ àwọn mẹ́tẹ̀ẹ̀ta nù bíi omi ìṣanwọ́, wọ́n ni kò tẹ̀wọ̀n, kò sí àwíjàre nínú gbogbo ẹjọ́ tí wọ́n rò kalẹ̀, wọ́n ní ẹni tó wà nípò Ààrẹ báyìí, Aṣíwájú Bọla Tinubu, tí àjọ elétò ìdìbò ilẹ̀ wá kéde pé òun ló jáwé olúborí náà ló borí lásìkò ìbò yìí.
Nínú ìdájọ́ rẹ̀ ni adarí ìjókòó náà, Onídàájọ Haruna Tsammani, ti sọ pé pèlú gbogbo ẹ̀rí tó wà níwájú àwọn, Tinubu ló wọlé ìbò tó wáyé nínú oṣù Kejì, ọdún yìí, òun náà sì ni ilé-ẹjọ́ náà tún fòǹtẹ̀ lù pé ó wọlé nítorí òun ló ní ìbò tó pọ̀ jù lọ nínú gbogbo àwọn olùdíje náà.
Ó fi kún un pé kò sí ọ̀kankan nínú àwọn olùpẹ̀jọ́ mẹ́tẹ̀ẹ̀ta tí wọ́n ní ẹrí tó fẹsẹ̀ múlẹ̀ láti fi gbe ẹjọ́ tí wọ́n pè ta ko olùdíje ẹgbẹ́ APC tó ti di Ààrẹ náà.
Àwọn adájọ́ mẹ́rẹ̀ẹ̀rin tó kù ni wọ́n wà lẹ́yìn Onídàájọ Tsmmani, tí wọ́n sọ pé Tinubu ló wọlé lẹyìn náà, wọ́n ní àwọn fara mọ́ ìdájọ́ rẹ̀.
Adájọ́ ní ọnà tó bá wu àjọ elétò ìdìbò ní wọ́n fi lè gbé èsì wọn jáde
Fẹ́mi Akínṣọlá
Pẹ̀lú bí ìdájọ ṣe ń lọ lọ́wọ́ lórí ẹsùn tí olùdíje ẹgbẹ́ Labour, Peter Obi, fi kan Ààrẹ Bọla Tinubu àti ẹgbẹ́ APC, tó fi mọ́ àjọ elétò ìdìbò, lórí ètò ìbò Ààrẹ tó wáyé nínú oṣù Kejì, ọdún yìí, ilé-ẹjọ́ tó ń gbọ́ awuyewuye lórí èsì ìdìbò náà ti sọ pé kò sí ọ̀rọ̀ nínú pé àjọ elétò ìdìbò ilẹ̀ wa kò gbé èsì àbájáde ètò ìdìbò náà sórí ẹ̀rọ alátagbà.
Ilé-ẹjọ́ ṣọ pé kò sí òfin tó kàn-ań nípá fún àjọ elétò ìdìbò láti gbé èsì ìdìbò náà jáde sórí afẹ́fẹ́, tàbí kí wọ́n máa ṣe àfihàn èsì ìdìbò láti ibùdó ìdìbò tí wọ́n ti ń dì í, tàbí sí orí ayélujára. Wọ́n ní àṣẹ àti agbára wà lọ́wọ́ àjọ elétò ìdìbò láti lo ọ̀nà tó bá wù wọ́n láti kó èsí ìdìbò jọ ní orílẹ-èdè Nàìjíríà.
Fún ìdí èyí, adájọ́ dá ẹjọ́ tí olùpẹ̀jọ́ pè lórí eléyìí nù. Wọ́n ní kò sọ́rọ̀ níbẹ̀.
Bẹ́ ò bá gbàgbé, lára àwọn ẹ̀sùn tí Peter Obi fi kan àjọ elétò ìdìbò nílé-ẹjọ́ náà ni bí wọ́n ṣe kọ̀ láti máa ṣàfihàn èsì ìdìbò náà bó ṣe n jáde láwọn ibùdó ìdìbò kọ̀ọ̀kan, tí wọ́n sì tún kọ̀ láti gbé èsì ìdìbò náà sórí ayélujára bó ṣe ń lọ sí gẹ́gẹ́ bí àjọ elétò ìdìbò ṣe ṣèlérí pé àwọn máa ṣe kó tóó di pé ètò ìdìbò náà wáyé.
Bákan náà ni ilé-ẹjọ́ kò gba ẹ̀rí èsì ìdìbò tó rí bálabàla tí Obi kó wá sí kóòtù gẹ́gẹ́ bíi ẹ̀rí, wọ́n ní kò so ó mọ́ ibùdó ìdìbò kankan pé àwọn ni wọ́n ni-ín, bẹ́ẹ̀ ni kò sì tún ṣe bẹ́ẹ̀ nínú àwọn ẹ̀rí tó so mọ́ ẹ̀sùn rẹ̀.
Àjẹbánu ò bá ti dojú Nàíjíríà bolẹ̀… – Buhari
Fẹ́mi Akínṣọlá
Ṣé wọ́n ní aríṣe laríkà, aríkà yóó padà di ọ̀rọ̀ ìrègún .
Ààrẹ àná ní orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, Muhammadu Buhari ti kan sáárá sí ìṣèjọba rẹ̀ pé òhun ló gba orílẹ̀ èdè Nàìjíríà kúrò lọ́wọ́ ìwà àjẹbánu.
Buhari ní ètò ọrọ̀ ajé Nàìjíríà kò bá ti dẹnu kọlẹ̀ tí kìí bá ṣe wí pé ìjọba òun tètè dìde sí ìwà àjẹbánu tó ti gbokùn láàárín àwùjọ.
Ó ní àṣeyọrí tí ìṣèjọba òun ní lórí gbígbé ogun ti ìwà ìbàjẹ́ kò kéré rárá.
Ọ̀rọ̀ yìí ló jẹyọ nínú àtẹ̀jáde kan tí Agbẹnusọ Buhari, Garba Shehu fi síta lọ́jọ́ Àìkú.
Èyí ni Buhari fi fèsì sí àwọn ẹ̀sùn ti agbẹjọ́rò àgbà àti Mínísítà fétò ìdájọ́ tẹ́lẹ̀ rí, Mohammed Adokie fi kàn án lórí ọ̀rọ̀ Process & Industrial Development (PID), owó Paris Club àti ilé iṣẹ́ Ajaokuta.
Àtẹ̀jáde náà ní gbogbo àwọn ẹ̀sùn tí Adokie mú jáde gẹ́gẹ́ bí ẹ̀rí ló jẹ́ àwọn ìṣẹ̀lẹ̀ tó wáyé lábẹ́ ìjọba tó ti ṣe Mínísítà fétò ìdájọ́.
Buhari ní ìjọba tí òun gba ipò lọ́wọ́ rẹ̀ ló bẹ̀rẹ̀ àkànṣe iṣẹ́ P&ID àti pé ìjọba ló ṣe ìdádúró iṣẹ́ náà èyí tó ti dá gbèsè tó lé ní bílíọ̀nù mẹ́wàá dọ́là sọ́rùn Nàìjíríà.
Bákan náà ló ní ọ̀rọ̀ rí lórí ti Paris Club èyí tí Adokie fi ṣàpèjúwe ìwà àjẹbánu lábẹ́ ìṣèjọba Buhari, ó ní Adokie wà lára ìjọba tó gbin èèbù ìkà sílẹ̀ fún Nàìjíríà àti àwọn ìdájọ́ tó wáyé lórí àwọn àkànṣe iṣẹ́ náà.
Ó ní òun tí ó dájú ni pé ìṣèjọba òun wá mú àtúnṣe bá àwọn ìwà àjẹbánu tó ti ń lọ lórí P&ID, Paris Club ati Ajaokuta àti láti gba Nàìjíríà kalẹ̀ lọ́wọ́ ìdẹnukọlẹ̀ ètò ọrọ̀ ajé tí kò bá tẹ̀yìn àwọn ìwà náà yọ.
Ó ní àwọn àṣeyọrí tí ìjọba òun ṣe kò kéré rárá bíi gbígbé àwọn òfin dìde lórí ìwà àjẹbánu, gbígba àwọn owó tí àwọn kan jí lọ sílẹ̀ òkèrè padà sílé àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ.
Ó fi kun pé ọ̀pọ̀ àwọn owó yìí ni àwọn lò láti fi ṣe àwọn ìdàgbàsókè sí orílẹ̀ èdè yìí.
Ó ní èyí ló mú kí àjo ìṣọ̀kan ilẹ̀ Adúláwọ̀, AU fi yan òun ní akọni nídìí gbígbógun ti ìwà àjẹbánu.
Àtẹ̀jáde náà ní gbogbo ọmọ Nàìjíríà ló lè sọ̀rọ̀ nípa ìṣèjọba Buhari àmọ́ ẹni tí yóò bá nàka àléébù ìwà àjẹbánu sí ìṣèjọba Buhari gbọ́dọ̀ ri dájú pé ọwọ́ òun mọ́ nídìí ìwà ìbàjẹ́ pàápàá ìwà àjẹbánu.
Fẹ́mi Akínṣọlá
Ṣé wọ́n ní aríṣe la rì kà,aríkà ni baba ìrègún,
ọkùnrin tó ṣe àsìá orílẹ-èdè wa, Nàìjíríà, Alàgbà Taiwo Akinkunmi (O.F.R), ti dágbére fáyé lẹ́ni ọdún mẹ́tàdínláàdọ́rùn-ún lẹ́yìn tí wọ́n kí àwọn òbí ẹ̀ kú ewu. Ọ̀rọ̀ tí padà di ẹ kú aráfẹ́rakù fún ẹbí,ará,ọ̀rẹ́ àti ojúlùmọ̀.
Ọmọ rẹ̀, Akinkunmi Akinwunmi Samuel, ló sọ èyí di mímọ̀ lójú òpó ìkànnì ìbánidọ́rẹ̀ẹ́ rẹ̀, níbi tí ó ti ṣèdárò bàbá tó bí i lọ́mọ ọ̀hún.
Ọjọ́ kẹwàá, oṣù karùn-ún, ọdún 1936, ni wọ́n bí i. Ìyẹn ni pé ọdún mẹ́tàdínláàdọ́rùn-ún (87) ni bàbá náà lò lókè èèpẹ̀ kó tó dágbére fáyé
Bó tilẹ̀ jẹ́ pé ìlú Ìbàdàn ni bàbá yìí ń gbé, ọmọ bíbí ìlú Òwu, ní ìpínlẹ̀ Ògùn, ní í ṣe.
Ó lọ sílé ẹ̀kọ́ Baptist Day fún ẹ̀kọ́ alákọ̀ọ́bẹ̀rẹ̀ rẹ̀, àti Ìbàdàn Grammar School, fún ẹ̀kọ́ girama rẹ̀.
Akinkunmi gba iṣẹ́ ìjọba ní sẹkitéríàtì Ìbàdàn, lẹ́yìn tó ṣiṣẹ́ díẹ ló sì lọ sílùú Norway, níbi tó ti kẹ́kọ̀ọ́ nípa iṣẹ́ àgbẹ̀.
Ìlú Òyìnbó ló wà tó fi rí ìkéde kan pé wọ́n ń wá ẹni tí yóó ṣe àsìá tí Nàìjíríà yóò máa lò ní ìpalẹ̀mọ́ fún òmìnira orílẹ-èdè yìí.
Ọkùnrin ọmọ bíbí ìlú Owu yìí náà wà lára ogunlọ́gọ̀ èèyàn tó dábàá irú àsìá tí Nàìjíríà lè máa lò, tìẹ ni wọ́n sì mú nínú àwọn èèyàn bíi ẹgbẹ̀rún méjì tó dán kinní ọ̀hún wò.
Àwòrán tó kọ́kọ́ ṣe ni àwọ̀ funfun láàrin pẹ̀lú àwọ̀ ewéko méjì, tí ìtànsan òòrùn sì wà níbẹ̀, ṣùgbọ́n àwọn ìgbìmọ̀ tó ṣàyẹ̀wò fún un ló yọ ìtànsan òòrùn yìí dànù.
Ìdí tí wọ́n ṣe mú ti Akinkunmi ni pé ó ṣàkótán àpèjúwe ilẹ̀ wa. Àwọ ewéko dúró fún àwọn igbó àti ohun àlùmọ́ọ́nì tó sodo sílẹ̀ wa, tí àwọ̀ funfun sì dúró fún àlàáfíà.
Ọjọ́ kin-in-ni, oṣù Kẹwàá, ọdún 1960, ni wọ́n ta àsìá yìí níbi ayẹyẹ òmìnira ilẹ̀ yìí, dípò àsìá ilẹ̀ Gẹ̀ẹ́sì tó jẹ́ ti ìjọba àwọn Òyìnbó amúnisìn.
Ọgọ́rùn-ún pọun (100€) nìjọba fún Akinkunmi fún iṣẹ́ ribiribi náà, tí ìjọba Ààrẹ tẹlẹ, Goodluck Jonathan, sì fi àmi-ẹ̀yẹ MON dá a lọ́lá lọ́dún 2014, lẹ́yìn tí ileegbimọ aṣòfin ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ ti kọ́kọ́ fún un lámì-ẹ̀yẹ lọ́dún 2013, lásìkò ìjọba Gómìnà Abíọ́lá Ajimọbi.
