Àwọn Gómìnà ilẹ̀ Yorùbá kò faramọ́ ìdásílẹ̀ ‘Yoruba Nation’

Fẹ́mi Akínṣọlá

Ṣé wọ́n ní èyí wùmí ò wù mí ò wù ọ́,ni kìí jẹ́ á pawọ́ pọ̀ fẹ́bìnrin,ní báyìí, àpapọ̀ ẹgbẹ́ àwọn Gómìnà ìpínlẹ̀ Yorùbá ‘South-West Governors Forum’ ti làwọn ò fara mọ́ ìpolongo kan táwọn alákatakítí kan n ṣe pé kí ẹ̀yà Yorùbá ó dá dúró, èyì tí wọ̀n n pè ní Yorùbá Nation. Ọjọ́ Ajé, ọjọ́ kẹwàá, oṣù Kẹfà, ọdún 2024 yìí, ni àpapọ̀ ẹgbẹ́ ọ̀hún bẹnu àtẹ lu ìgbésẹ̀ àti èròngbà àwọn èèyàn ọhun ti wọn n ṣepolongo fún ìdásílẹ̀ orílẹ-èdè Yorùbá Nation báyìí. Pàápàá jù lọ, bí àwọn kan ṣe tún fẹẹ fipa gbajọba ní sẹkiteraiti ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́, loṣu tó kọjá yìí.

A gbọ́ pé lẹ́yìn ìpàdé pàtàkì kan tó wáyé lọ́jọ́ Ajé ọsẹ yìí, láàrin gbogbo àwọn Gómìnà ilẹ̀ Yorùbá, tó wáyé ní Alausa, niluu Ikeja, ìpínlẹ̀ Èkó, ni wọ́n ti sọ pé kò gbọdọ̀ s’ohun tó ń jẹ́ Yorùbá Nation lorile-ede yìí nítorí pé, ọ̀kan ṣoṣo ni gbogbo wa pata lórílẹ̀-èdè yìí, ẹya Yoruba ko si le pin kuro lara orileede Naijiria rara. Ìpàdé ọhún tó gba àwọn Gómìnà náà tó wákàtí mẹrin ni wọ́n tún lo àkókò náà láti fi kẹdun Olóògbé Rótìmí Akeredolu tó jẹ́ olórí ẹgbẹ́ náà tẹlẹ kó tó ó kú.

Bákan náà ni wọ́n tún gboṣuba ńlá fún Gómìnà ìpínlẹ̀ Ondo, Ọgbẹni Lucky Ayedetiwa, bo ṣe rí tikẹẹti ẹgbẹ́ APC to fi fẹẹ dupo Gómìnà ìpínlẹ̀ náà gbà lọwọ́ ẹgbẹ́.

Lára àwọn Gómìnà ilẹ̀ Yorùbá tí wọ́n peju-pesẹ síbi ìpàdé pàtàkì ọ̀hún ni: Gómìnà ìpínlẹ̀ Èkó, Babajide Sanwo-Olu, Gómìnà ìpínlẹ̀, Ondo, Lucky Ayedetiwa, Gomina ipinlẹ Ọyọ, Ṣeyi Makinde, Gómìnà ìpínlẹ̀ Ọṣun, Sẹnetọ Ademọla Adeleke Jackson, Gomina ipinlẹ Ogun, Ọmọọba Dapọ Abiọdun àti Gómìnà ìpínlẹ̀ Èkìtì, Ọgbẹni Abiọdun Oyebanji.

Nítorí ipò Olúbàdàn: Ẹgbẹ́ ọmọbàdàn bínú sí Gomina Seyi Makinde

Ọrẹ Òtìtíjù

Pẹ̀lú bó ti ṣe di oṣù mẹ́ta báyii tí orí ìtẹ̀ Olúbdàn ilẹ̀ Ìbàdàn tí ṣófo, tí ọba mi-in kò sì ti i gorí ìtẹ́, ẹgbẹ́ àwọn ọ̀dọ́ yoruba kaakiri agbaye, Yoruba Youth Socio-Cultural Association (YYSA), ati ẹgbẹ awọn ọmọ ibilẹ Ibadan, Ibilẹ G-7, ti naka aleebu si Gomina ipinlẹ Ọyọ, Ẹnjinnia Ṣeyi Makinde, wọn loun lo n mọ-ọn-mọ fi asiko falẹ lati fi ẹni ti ipo Olubadan kan bayii jọba.

Nigba to n ba akọroyin sọrọ n’Ibadan, Aarẹ ẹgbẹ YYSA, Ọgbẹni Ọlalekan Hammed, sọ pe, “ejo ti fẹẹ maa lọwọ ninu lori ọrọ ifọbajẹ Olubadan lasiko yii.

“Nilẹ toni to mọ yii, o yẹ ka ti mọ ọjọ ti gomina maa gbe ọpa aṣẹ le Ọba Ọlakulẹhin ti ipo Olubadan kan bayii lọwọ. Ohun ti wọn sọ tẹlẹ ni pe nibi ayẹyẹ oku Ọba Lekan Balogun (Olubadan to gbesẹ) ni wọn yoo ti kede igba ti eto iwuye yoo bẹrẹ, ṣugbọn iru iroyin bẹẹ ko jẹ yọ ninu ọrọ ti gomina sọ nibi ayẹyẹ ọjọ Satide yẹn.

“Eyi tumọ si pe a o ti i mọ ọjọ, oṣu tabi ọdun ti Ibadan too maa lọba bayii, bẹẹ, Ibadan ti ni eto to daa ti wọn fi n jọba, ẹni ti ipo ọba kan ko ruju, awọn afọbajẹ ti yan an, wọn si ti fi orukọ rẹ ranṣẹ si ijọba lati oṣu meji sẹyin.

“Nitori naa, a rọ Gomina Makinde lati ma ṣe fi eto yii falẹ mọ, fun alaafia ati idagbasoke ilu Ibadan”.

Tẹ o ba gbagbe, lọjọ kẹrinla, oṣu Kẹta, ọdun 2024 yii, l’Olubadan ilẹ Ibadan, Oba Lekan Balogun, waja sileewosan UCH, ti wọn si sinku ẹ nirọlẹ ọjọ keji.

Ipapoda Ọba Balogun lo sun Ọtun Olubadan ilẹ Ibadan, Ọba Owolabi Akinloye Ọlakulẹhin, siwaju gẹgẹ bii ẹni to kan bayii lati gori itẹ nla naa ni ibamu pẹlu bi wọn ṣe n to oye ọba ilu awọn akọni ilẹ Yoruba naa.

Aarin oṣu kan lẹyin ti ori apere ṣófo lo yẹ ki eto gbogbo ti pari, ki wọn sì gbe ẹni tí ipò ọba ọhun kan gori itẹ, paapaa lẹyin ọjọ Ẹti, Furaidee, ọjọ kejila, oṣu Kẹrin, ọdun 2024 yii, ti awọn afọbajẹ Ibadan ti fa Ọba Ọlakulẹhin kalẹ gẹgẹ bii ọmọ oye Olubadan, ti wọn si ti fi orukọ rẹ ranṣẹ si ijọba ipinlẹ Ọyọ.

Lọjọ Abamẹta, Satidé, ọjọ kẹjọ, oṣu Kẹfa, ọdun yii, lariya aṣekagba ayẹyẹ isinku Ọba Balogun waye ni papa iṣere Ọbafẹmi Awolọwọ, to wa l’Oke-Ado, n’Ibadan. Nibẹ lawọn eeyan nireti pe gomina yoo ti kede igba ti wọn yoo fi Olubadan tuntun jẹ.

Ṣugbọn òtúbáńtẹ́ nireti awọn ara Ibadan ja si nigba ti gomina naa sọrọ, to ni o digba ti Ọba Ọlakulẹhin, ẹni ti ko ṣaisan, ti ko fara pa, ba too gbadun, ti ara rẹ ba too mokun daadaa, ki oun too le bẹrẹ eto lati gbe ọpa aṣẹ le baba ẹni ọdun mẹrinlelọgọrin (84) naa lọwọ gẹgẹ bii ojulowo ọba.

Lati ọjọ Satide, ti gomina ti sọrọ yii lawọn eeyan, titi dori awọn ẹlẹgbẹjẹgbẹ ti n bu ẹnu atẹ lu u.

Ninu atẹjade ti Aarẹ ẹgbẹ Ibilẹ G-7, Pasitọ Lanre Ogundipẹ, ati Ọgbẹni Jide Ọlaniyọnu, ti i ṣe akọwe ẹgbẹ naa, fi ṣọwọ sawọn oniroyin, wọn ní ọrọ ti Makide sọ nibi oku Olubadan to fori itẹ silẹ fi han pe gomina naa ko ti i ṣetan lati fi Ọlakulẹhin jọba ni.

Wọn ni, “Loootọ ni gomina fidi ẹ mulẹ pe oun ti fara mọ Ọlakulẹhin ti awọn afọbajẹ fi ranṣẹ si oun, ati pe ilana to yẹ ki wọn tẹle naa ni wọn tẹlẹ lati yan an. Ẹ gbọ, ki lo tun wa n da a duro lati ṣeto bi baba naa yoo ṣe gori itẹ?

“Nigba ti Ọba Balogun ṣẹṣẹ waja loriṣiiriṣii awuyewuye wa lori ọrọ oye Olubadan tuntun. Ṣugbọn lẹyin ti gbogbo awuyewuye wọnyi ti kọja sẹyin, ti ọkan gbogbo eeyan ti balẹ pe ọba tuntun maa gori itẹ, lasiko yii ni Gomina Makinde waa lọọ sọ iru ọrọ yii, pe o digba ti ara Ọba Ọlakulẹhin ba too mokun daadaa ki oun too fi wọn jẹ Olubadan.

“Ki Ọba Ọlakulẹhin gori itẹ Olubadan lai fi akoko ṣofo rara mọ lo pọn Gomina Makinde le lasiko yii. Eyi paapaa ni yoo ṣafihan ifẹ to ni si ilu Ibadan ati ipo ọba Olubadan”.

Ọmọ akẹ́kọ ọlọ́dúnkejì Federal University Dutse se kúpa ọmọ rẹ̀.

Ọrẹ Òtìtíjù
Nítorí pé ẹni tó fun lóyún kò gbà a lọ́wọ́ rẹ̀, akẹ́kọọ-bìnrin iléewe gíga fasiti ‘Federal University’ of Dutse (FUD), kan tò wa lagbegbe Dutse, nipinlẹ Jigawa, to fibinu pa ọmọ ikoko kan to ṣẹṣẹ bi. Aipẹ yii ni akẹkọọ ileewe fasiti ọhun bimọ obinrin kan, ṣugbọn ti ẹni to fun un loyun ko gba a lọwọ rẹ, gbogbo akitiyan akẹkọọ naa lati bẹ afẹsọna rẹ yii pe ko gba ọmọ naa lọwọ oun lo ja si pabo, ṣe ni onitọhun t’oun naa jẹ akẹkọọ ileewe fasiti yii kan naa ni ki i ṣe oun loun loyun naa rara.

A gbọ pe ni aipẹ yii iya ikoko ọhun ba fibinu ju ọmọ ọwọ rẹ silẹ lati ori aja meji kan to n gbe ninu ọgba ileewe naa. Loju-ẹsẹ t’ọmọ naa fori dolẹ lo ti ku, ṣugbọn awọn ẹlẹgbẹ rẹ kan ti iṣẹlẹ ọhun ṣoju wọn sare gbe ọmọ ikoko ọhun digbadigba lọ sileewosan ijọba kan ti wọn n pe ni ‘Rasheed Shekoni Teaching Hospitals’, to wa lagbegbe naa, awọn dokita ti wọn wa lẹnu iṣẹ lọjọ naa ni wọn sọ pe oku ọmọ naa ni wọn gbe wa sileewosan awọn.

Alukoro ileeṣẹ ọlọpaa ipinlẹ naa D.S.P Lawal Shiisu Adam, to fidi iṣẹlẹ ọhun mulẹ fawọn oniroyin lọjọ Iṣẹgun, Tusidee, ọjọ kọkanla, oṣu Kẹfa, ọdun yii, sọ pe loootọ ni akẹkọọ-binrin ileewe ‘Federal University kan to wa niluu Dutse, to wa ni ipele ọdun keji nileewe naa foyun inu rẹ bimọ obinrin kan, ṣugbọn nigba ti ẹni to bimọ naa fun ko gba a lọwọ rẹ, lo ba fibinu ju ọmọ ọwọ rẹ bọ silẹ lati ori oke ile to n gbe. Awọn akẹkọọ kan ti iṣẹlẹ ọhun ṣoju wọn ni wọn gbe iya ati ọmọ naa lọ sileewosan ijọba kan to wa lagbegbe naa, ṣugbọn oku ọmọ naa ni wọn gbe de ọsibitu naa.

Alukoro ni awọn n ṣewadii nipa iṣẹlẹ ọhun lọwọ, awọn si maa too jabọ iwadii awọn.

Òsèré tíatà kan tún ti gba èkurujẹ lọ́wọ́ ẹbọra

Ọrẹ Òtìtíjù

Ọ̀kan lára àwọn òṣèré tíatà yorùbá, Dayọ Adewunmi, ẹni táwọn èeyàn mọ̀ sí Sule Suebebe jáde láyé , Iyalẹnu niroyin iku ọkunrin yii jẹ fun ọpọ awọn eeyan. Idi ni pe loootọ ni ara rẹ ko ya, ṣugbọn ọkunrin naa ti n gbadun daadaa, ti awọn ololufẹ rẹ si ti ro pe o ti yi kinni naa jẹ niyẹn. Nitori ọpọ eeyan lo dide iranlọwọ owo fun un lọdun to kọja, nigba ti wọn kọko ṣafihan rẹ pe o wa lori idubulẹ asian nla kan.

Ohun ti a gbọ nipe ileewosan ijọba kan to wa niluu Ibadan, nipinlẹ Ọyọ, lo dakẹ si laaarọ kutukutu Ọjọruu, Wẹsidee, ọjọ kejila, oṣu yii.

Pasitọ Ademọla Amuṣan, ẹni tawọn eeyan mọ si Agbala Gabriel, ẹni to n sa sọtun-un sosi lori iwosan rẹ latigba ti oloogbe naa ti wa lori idubulẹ asian nla kan lo tufọ iku rẹ faraye gbọ lọjọ Wẹsidee pe Oloogbe Sule Suebebe ti jade laye ni ọsibitu kan to ti n gba itọju lọwọ niluu Ibadan, nipinlẹ Ọyọ.

Bẹ o ba gbagbe, gbogbo ọna ni Pasitọ Agbala Gabriel yii gba lati jẹ ki awọn ẹlẹyinju aanu ọmọ orileede Naijiria nilẹ yii ati l’Oke-Okun dide iranlọwọ owo fun un nigba to wa lori aisan. Ṣugbọn to jẹ pe aisan naa lo pada waa gbẹmi rẹ nigbẹyin.

Ẹgbẹ oṣere tiata, TANPAM, ti oloogbe naa jẹ ojulowo ọmọ ẹgbẹ wọn ti n ba awọn ẹbi, ara, ọmọ ati ojulumọ ti oṣere yii fi silẹ saye lọ kẹdun eeyan wọn to jade laye.

Lara awọn fiimu ti Dayọ Adewumi, to tun figba kan jẹ onkọrin juju ṣe ko too ku ni awọn bii: Ṣuku ṣuku bam-bam, ‘Pero sọkọ’, ‘Aago kan oru’ ati bẹẹ bẹẹ lọ.

Àwọn agbébọn pa àádọ́ta èèyàn,tí wọ́n sì tún jí ọ̀pọ̀ èèyàn gbé lọ ni Katsina.

Gbọ́láhàn Quseem

Kò dín ní èèyàn márùndínlọ́gbọ̀n ti awọn agbebọn tún ti ṣekúpa, tí wọ́n sì tún jí ọpọ gbe lọ lasiko rúkèrúdò to waye ní ‘pínlẹ̀ Katsina.

Awọn olugbe agbegbe Yargoje sọ fun awọn akọroyin pe awọn agbebọn tun ti ṣe ikọlu si agbegbe naa.

Wọn ni awọn agbebọn kan sadede yabo ilu naa pẹlu ọkada ni alẹ, ti wọn si bẹrẹ si ni yinbọn ti wọn fi ji ọpọ eeyan gbe lọ.

“Awọn eeyan ti awọn agbebọn yi ṣekupa le ni aadọta nitori a si n ri oku awọn eeyan ninu igbo.”

“Wọn ṣekupa ọmọde, obinrin ati ọkunrin, wọn tun wa ji ọpọ eeyan gbe lọ.

“Eeyan to le ni ọgbọn lo tun farapa yanayana ninu ikọlu naa, ti wọn wa ni ile iwosan nibi ti wọn ti n gba itọju.” Eyi ni ọrọ olugbe kan ti ko fẹ darukọ rẹ.

Bakan naa, Al Hassan Ya’u ba awọn akọroyin sọrọ lori ẹrọ ibaraẹnisọrọ pe iṣẹlẹ naa ba awon eeyan lojiji.

“Wọn kan da ‘bọn bolẹ, ti wọn si ṣekupa aadọta eeyan, pẹlu aburo mi,” Al Hassan Ya’u ṣalaye lori foonu.

Olugbe agbegbe naa, Abdullahi Yunusa sọ fun akọroyin pe ori lo ko oun yọ nigba ti awọn agbebọn naa kọlu ilu rẹ.

“Wọn sọ ilu wa di ilẹ ‘paniyan, ko fẹ si ile ti ko fara gba nibi iṣẹlẹ yii.

“A si n ri oku awọn eeyan ninu igbo.” O ṣalaye bẹẹ.

Nigba to n sọrọ lori iṣẹlẹ naa, Kọmisana fun ile-iṣẹ Ọlọpaa nipinlẹ Katsina, Nasiru Babangida Mu’azu sọ fun oniroyin pe awọn ẹsọ alabo to n sọ agbegbe naa wa lara awọn to fara kasa ikọlu naa.

Ṣáà ọdún mẹ́fà tó fun ààrẹ àti àwọn gómìnà–Àwọn asòfin.

Gbọ́láhàn Quseem

Àwọn aṣòfin Nàíjíríà kan ti da làbàá pe, kí àwọn ààrẹ àti àwọn Gómìnà maa lo sáà kan ṣoṣo tí yo jẹ́ ọdun mẹ́fà.
Wọn n gbero lati fi eyi dipo saa ọdun mẹrin ti wọn ma n ṣe l’ẹẹmeji.

Awọn aṣofin naa ti Ikenga Ugochinyere, to n soju ẹkun idibo Ideato Federal Constituency, sọ pe atunṣe si ofin ọdun 1999 yoo mu ayipada rere ba iṣejọba nilẹ Naijiria.

Aba ofin ọun to ti wọ ipele kika keji bayi, ni wọn ṣalaye pe yo mu adinku ba iye owo iṣejọba ati ipolongo ibo.

Bakannaa, ni wọn ni yo mu ki iṣọkan, idagbasoke ati idajọ ododo wa, ti yoo si tun dena magomago lasiko idibo nitori pe ajọ INEC yo ni ominira.

Awọn aṣofin ọun labẹ aburada Reform Minded Legislators, tun d’abaa pe ki igbakeji aarẹ jẹ meji. Ki ẹnikan lati Gusu,ki ikeji wa lati Ariwa.

Igbakeji aarẹ akọkọ ni yo dabi adele, o si gbọdọ wa lati ẹkùn kan naa pẹlu aarẹ ọun. Oun ni yoo si rọpo aarẹ ti ko ba l’agbara lati ṣe ijọba mọ.

Ẹnikeji yo si jẹ minisita fun amojuto eto ọrọ aje nilẹ Naijiria.

Ẹgbẹ aṣofin naa tun fẹ ki idibo Gomina ni gbogbo ipinlẹ mẹrẹrindinlogoji maa waye ni akoko kan naa.

Wọn ni awọn n fẹ ki aarẹ maa wa lati ẹkun mẹfẹẹfa to wa ni Naijiria, ni ṣiṣẹ-n-tẹle. Igbagbọ wọn ni pe yo din kirakita lati d’ori alefa aarẹ, ku.

Ẹgbẹ̀rún méjìlélọ́gọ́ta tí ìjọba àpapọ̀ fẹ́ san fún wá kò b’ ẹ́rìn-ín dé o, àádọ́tadinlọọdunrun ẹgbẹ̀rún naira la fẹ́ – NLC/TUC

Quseem Gbọ́láhàn

Ẹgbẹ́ òṣìṣẹ́ ní Nàìjíríà (NLC) ní òun kò ní faramọ́ owó tó dín ní aadọtadinlọọdunrun ẹgbẹ̀rún náírà (#250,000), gẹ́gẹ́ bí owó oṣù òṣìṣeẹ́ tó kéré jùlọ.

Igbakeji akọwe agba ẹgbẹ oṣiṣẹ NLC, Chris Onyeka ni ẹgbẹrunmejilelọgọta naira (#62 ,000) ti ijọba fi lọ awọn ko ni jẹ atẹwọgba, bẹẹ lawọn ko ni gba ẹgbẹrunlọnaọgọrun náírà (#100,000) ti awọn eeyan kan ni ki awọn gba.

Ọrọ yi lo n jade lẹyin ti alaga ẹgbẹ awọn oṣiṣẹ ọun, Joe Ajaero sọ pe awọn n duro de esi Aarẹ Bola Tinubu lori ọrọ naa ati igbesẹ ti yoo gbe.

Ni lọọlọọọ yi, ni ọfisi akọwe ijọba apapọ jabọ pe, igbimọ to n jiroro lori ọrọ owo oṣu oṣiṣẹ to kere julọ naa ti jabọ ijiroro rẹ fun ijọba.

Ṣaaju, lẹyin ipade igbimọ ọun ni ijọba ti kọkọ sọ pe ẹgbẹrunmejilelọgọta ni agbara oun gbe, gẹgẹ bi owo oṣu oṣiṣẹ to kere julọ, ti ẹgbẹ oṣiṣẹ si yari pe owo ọhun ti kere ju, ati pe aadọtadinlọọdunrun ẹgbẹrun naira (#250,000) l’awọn o gba.

Ẹwẹ, bi awọn araalu ṣe n jẹ ọrọ naa lẹnu ni ẹgbẹ awọn Gomina ni Naijiria kede pe awọn ko ni le san owo oṣiṣẹ to kere julọ to ba le ni ọgọtaẹgbẹrun naira (#60,000)

Agbenusọ igbimọ ijọba to n jiroro lori ọrọ naa, Segun Imohiosen, sọ pe igbimọ oun ti pari ijiroro rẹ, o si ti fun akọwe ijọba apapọ ni ohun to ba bọ “.

“Wọn yoo fun Aarẹ ni esi ti awọn adari ẹgbẹ oṣiṣẹ, aṣoju ijọba ati awọn adari ẹgbẹ oṣiṣẹ aladani ba pada de lati apero ẹgbẹ oṣiṣẹ agbaye ti wọn lọ ṣe ni Geneva, Switzerland.”

Bí EFCC ṣe ń kọlu àwọn ọ̀dọ̀ tako ẹ̀tọ́ ọmọnìyàn—àwọn ọ̀dọ́ kan

Fẹ́mi Akínṣọlá

Kò sí ẹni tó sọ̀rọ̀ tí kìí fẹ́ ràròjàre, ọ̀gọ̀ọ̀rọ̀ àwọn ọ̀dọ́ ló péjọ sí Agbègbè Alagbaka ní ìlú Akure láti ṣe ìwọ́de tako ìgbésẹ EFCC bí àjọ ọ̀hún ṣe sàkọlù sí àwọn ilé àríyá méjì lópin ọ̀sẹ̀ tó kọjá.

Awọn ọdọ naa ni wọn bẹrẹ iwọde yi lati First Bank ni Alagbaka ti wọn si pari rẹ si ofisi Gomina n’ilu Akure.

Awọn ọdọ ọhun ke si ijọba lati fopin si iwa ipa ti EFCC n lo lati mu awọn eniyan, bi wọn ṣe sapejuwe igbesẹ awọn ikọ EFCC gẹgẹ bi eyi ti o tako ẹtọ ọmọ eniyan labẹ ofin.

Lasiko to n ba akọroyin sọrọ, ọkan lara olori awọn ọdọ nipinlẹ Ondo Oluwaseun Ogunmola sọ pe ikọlu ikọ EFCC naa jẹ ohun ti ko bojumu, o si pe fun itusilẹ awọn ọdọ ti wọn fi panpẹ ọba mu naa.

Ajafẹtọ awọn ọdọ l’Ondo, Yemi Fash, sọ pe EFCC nilo lati maa ṣe iṣẹ wọn lọna ti o bofinmu.

O salaye rẹ pe, awọn ikọ EFCC naa tẹ ẹtọ awọn eniyan loju mọlẹ bi wọn ṣe nawọ lilu si ọpọlọpọ awọn obinrin to wa nibẹ ati bi wọn se gba nnkan ini awọn eniyan ni asiko naa.

O seleri pe awọn ọdọ nipinlẹ Ondo ko ni faaye gba iru iwa kotọ yi, ti wọn yoo si ri daju pe wọn gba gbogbo ohun ini awọn eniyan ti wọn gba pada, ti wọn yoo si gba itusilẹ awọn ti wọn ko lọ si ilu Ibadan.

Ìjọba sọ ọ́ dèèwọ̀ láti gbé ọmọbìnrin tọ́jọ́ orí rẹ̀ kò tó ọdún méjìdínlógún lọ s’ótẹ̀ẹ́lì

Fẹ́mi Akínṣọ́lá

Ó jọ pé ọ̀rọ̀ náà ti kan ìjọba ló mú kí
Mínísítà fún ọ̀rọ̀ obìnrin lórílẹ̀ yìí, Abilékẹ Uju Kennedy Ohaneye, ó sọ pé ìjọba orílẹ̀ yìí kò ní-ín fààyè gba àwọn ọ̀bàyéjẹ́ gbogbo tí wọ́n n gbé ọ̀dọ́bìnrin tọ́jọ́ orí wọ́n kéré jọjọ lọ s’ótẹ̀ẹ́ẹ̀lì káàkiri orílẹ̀ yìí mọ́.
O ni iya nla nijọba maa fi jẹ ẹni yoowu tọwọ ba tẹ pe o ṣe iru nnkan bẹẹ lawujọ wa bayii. Ọjọ Abameta, ọjọ kẹjọ, oṣu Kẹfa, ọdun yii, lo sọrọ ọhun di mimọ nibi eto pataki kan to waye niluu Abuja.

Oun ta a gbọ pe lara ọna tijọba fẹẹ gba lati din bi awọn oniṣẹ ibi ṣe n ko awọn ọmọde tọjọ ori wọn ko to ọdun mejidinlogun lọọ fi ṣowo ẹru l’Oke-Okun, ni wọn ṣe ṣofin naa sita bayii.

Aipẹ yii ni fidio kan jade sita, nibi ti aworan awọn ọmọde kan lati ilẹ wa ti wọn ko lọọ ṣowo ẹru lorileede Ghana ti jade, ti ọjọ ori awọn ọmọ naa ko ju ọdun mẹẹẹdogun si mẹrindinlogun lọ.

Ninu ọrọ rẹ lo ti ni, ‘’O ti deewọ fawọn eeyan lorileede yii lati mu ọmọdebinrin tọjọ ori wọn ko to ọdun mejidinlogun lọ si otẹẹli bayii, ijiya nla lo wa fẹni to ba ṣe bẹẹ. Bẹrẹ lati ogunjọ, oṣu Kẹfa, ọdun yii, a ti pa a laṣẹ fawọn otẹẹli igbalode gbogbo pe ki wọn gbe patako ipolongo sita pe awọn ko gba pe ki wọn gbe ọmọ t’ọjọ ori rẹ ko to ọdun mejidinlogun wa sọdọ wọn mọ. Ọwọ lile la maa fi mu ọrọ naa bayii, kekere ni ijiya tawọn kan jẹ nipinlẹ Niger, lori iru ọrọ naa, bi erin ba dan an wo bayii, iwo rẹ aa lọ ni. A ko ni i faaye gba iwa palapala mọ laarin ilu, ko yẹ ki won maa gbe awọn ọmọ t’ọjọ ori wọn

Ìjọba Ọ̀yọ́ fẹ́ gba àwọn ọ̀dọ́ siṣẹ́ Àmọ̀tẹ́kùn

Fẹ́mi Akínṣọlá

Látàrí lemọ́lemọ́ ìṣẹ̀lẹ̀ ìjínigbé ṣe n wáyé níìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́, láìpẹ́ yìí, Gómìnà Ṣèyí Mákindé, ti bẹ̀rẹ̀ ètò láti gba àwọn èèyàn tó dá pé, tí wọ́n sì ṣetán àti dáàbò bòlú ṣíṣẹ́ Àmọ̀tẹ́kùn.

Makinde fidi eyi mulẹ ninu atẹjade ti oludari ikọ Amọtẹkun nipinlẹ Ọyọ, Ọgagun-fẹyinti Ọlayinka Ọlayanju, fi sita, eyi to tẹ akọroyin wa lọwọ.

Gẹgẹ bo ṣe sọ, “Ninu awọn eeyan ti wọn fẹẹ gba yii la ti ri awọn ọdẹ ibilẹ ti wọn yoo maa wọ inu igbo tọ awọn oniṣẹ ibi lọ.

“Ẹnikẹni to ba nifẹẹ si iṣẹ yii ni lati kan si ikanni igbanisiṣẹ ijọba ipinlẹ Ọyọ, ki onitọhun si lo itakun ayelujara isalẹ yii lati forukọ silẹ:

www.jobportal.oyostate.gov.ng

Ikanni igbanisiṣẹ ti wa ni ṣiṣi silẹ bayii lati ọjọ Abamẹta, ọjọ kin-in-ni, oṣu Kẹfa, ọdun 2024 yii, titi di ọgbọnjọ (30), oṣu yii, kan naa.

Amọ ṣa o, oluwaṣẹ gbọdọ ri i daju pe nọmba idanimọ wa lọwọ oke, lapa osi fọọmu rẹ. ‘AMOD’ ni yoo bẹrẹ nọnba naa.

“Awọn eeyan to lalaafia, tọjọ ori wọn wa laarin ọdun mẹẹẹdọgbọn (25) si aadọta (50) ọdun nìkan ni iṣẹ yii wa fun.

“Ẹ waa gbọ o, kikida awọn ọmọluabi eeyan nikan ni iṣẹ yii wa fun o, ko si fun ẹni to ba ti ṣẹwọn ri tabo to ti ni akọsilẹ iwa ọdaran ri.

“Ẹka aṣọgbo la fẹẹ gba awọn eeyan si. Nitori naa, gbogbo inu igbo ti awọn amookunṣika maa n fara pamọ lati ṣiṣẹ ibi ni ipinlẹ yii, ni gbogbo wọn yoo maa ṣọ kaakiri lati maa daabo bo ẹmi atí dukia awọn araalu, pẹlu ohun alumọọni ijọba to wa ninu aginju igbo gbogbo”.

Alákòóso ìkọ Amọtẹkun ṣalaye siwaju pe, “lẹyin ti awọn oluwaṣẹ yii ba ti kọ gbogbo ohun to ba yẹ sinu fọọmu wọn lori ẹrọ ayelujara tan, ti wọn si ti fi i ranṣẹ lori ẹrọ ayelujara nibẹ, wọn ni lati tẹ fọọmu naa jade.

“Lẹyin naa ni wọn yoo ṣeyẹwo ilera wọn nileewosan to jẹ tijọba, ki dokita to jẹ akọṣẹmọṣẹ si fọwọ si i.

Awọn adari ilu ati alaga ijọba ibilẹ oluwaṣẹ gbọdọ buwọ lu fọọmu rẹ laaye ti a pese silẹ fun olukuluku wọn. Gbogbo fọọmu ti oluwaṣẹ tẹ jade ni alakooso eto ibura nile-ẹjọ to kunju oṣunwọn gbọdọ lu lontẹ. Lẹyin naa ni wọn yoo ko gbogbo fọọmu ti wọn ba ti fọwọ si gẹgẹ bo ṣe yẹ lọ si ibi ti a maa kede fun wọn nigba ti asiko ba to”.

Àmọ́ ṣa, wọn ni ànfàní iṣẹ́ yìí kò sí fún ẹnikẹni tó bá ti ṣiṣẹ́ pẹ̀lú Amọtẹkun rí, ṣùgbọ́n tí o jẹ́ pe niṣe ni wọ́n le e dànù.